Geïntegreerde afvalsystemen voor de keuken
Moderne oplossingen voor afvalbeheer in de keuken

Efficiënt omgaan met afval is een onmisbaar onderdeel van elke keuken, ook al krijgt het vaak weinig aandacht. Een losse afvalbak kan een doorn in het oog zijn en verstoort vaak het designaspect van de keuken. Met een ingebouwd afvalsysteem wordt dit probleem opgelost: het blijft discreet uit het zicht, bevordert de hygiëne en toch eenvoudigweg toegankelijk tijdens het koken.
Eisenpakket groeit

De keuken is de plek in huis waar je te maken krijgt met allerlei soorten afval. Van groenafval bij het snijden van groenten tot papier, plastic en glas van verpakkingen en flessen. Een goed afvalbeheer in de keuken is dan ook onmisbaar om al deze afvalstromen efficiënt te verwerken.
Keukenafvalsystemen moeten niet alleen praktisch zijn voor het efficiënt scheiden van afval, maar ook ergonomisch en hygiënisch vanwege het intensieve gebruik. Daarnaast spelen esthetiek en ruimtebesparing een steeds grotere rol. Het perfecte systeem blijft onopvallend weggewerkt, maar is toch makkelijk toegankelijk met bijvoorbeeld tip-on technologieën waarbij de afvalemmer opent met een druk van de voet of knie.
Systeemkeuze afhankelijk van kastbreedte
Er zijn vandaag tal van systemen op de markt om diverse vuilnisemmers en afvalscheiders in het reguliere keukenmeubilair te integreren. Dat kan bij zowel nieuwe als bestaande keukens, bij keukens met scharnierdeuren, lades of zelfs hoekkasten, met afvalemmers in kunststof, inox of een specifieke kleur.
De hoeveelheid afvalemmers en hun maximale inhoud is in grote mate afhankelijk van de beschikbare kastbreedte, maar ook het type keukenkasten speelt een doorslaggevende rol. Met uitzondering van de afvalkleppen kunnen alle systemen, mits een aangepaste keuze van vuilnisemmers, ook onder de spoelbak worden gemonteerd.
Scharnierdeuren
De traditionele vuilnisemmer van 10 liter, die automatisch opent wanneer de kastdeur wordt geopend, is nog steeds populair. Veel van deze modellen zijn echter aangepast om beter te voldoen aan de moderne eisen voor afvalscheiding. Bovendien kunnen in dit type keukenkast diverse andere afvalsystemen worden geïntegreerd.
Zijmontage
Dit traditionele systeem bevestigt de vuilnisemmer aan de kastdeur, terwijl het deksel aan de zijwand van het kastcorpus wordt gemonteerd. Hoewel moderne varianten vaak meerdere emmers kunnen bevatten, blijft de capaciteit beperkt tot doorgaans twee emmers met een totale inhoud van 20 tot 30 liter. Het grote voordeel is dat het deksel automatisch opent en sluit bij het openen van de kastdeur.
Bodemmontage
Bij dit systeem wordt een geleider op de bodem van de keukenkast gemonteerd, zodat de vuilnisbak eenvoudig kan worden uitgeschoven. Meestal gebeurt dit handmatig, hoewel er varianten zijn waarbij de emmer bij het openen van de deur gedeeltelijk kantelt.
Het deksel moet doorgaans handmatig worden geopend. Dit systeem benut de beschikbare ruimte iets efficiënter dan uitdraaiende varianten, maar de indelings- en volumemogelijkheden blijven relatief beperkt.
Montagestel
Deze systemen lijken op de varianten met bodemmontage, maar onderscheiden zich door een volledig montagestel dat op de kastbodem wordt geplaatst. De geleiders bevinden zich aan de zijkanten van de emmers, terwijl de bovenzijde van het montagestel dienstdoet als deksel. Hierdoor opent de vuilnisbak automatisch bij het uitschuiven. Deze systemen kunnen worden uitgerust met 1 tot 4 emmers en bieden een totale capaciteit tot 40 liter.
Frontbevestiging
Bij systemen met een frontpaneel worden geleiders aan de zijwanden van het corpus gemonteerd. Hierop wordt een horizontaal frame voor de vuilnisemmers bevestigd, met daaraan een frontpaneel in lijn met de rest van de keuken. Bij het openen van het meubelfront worden de vuilbakken dus meteen uitgeschoven en geopend.

De geleiders bevinden zich doorgaans bovenaan de kast, zodat de emmers in het frame gehangen kunnen worden, al bestaan er ook systemen met bodembevestiging of montagestel. Bij die laatste zorgt het montagestel voor het afsluiten van de emmers in gesloten toestand; bij andere systemen wordt die functie overgenomen door een extra legplank, of worden er aparte deksels per emmer voorzien. Afhankelijk van de kastbreedte kan er worden geopteerd voor 1 tot wel 4 verschillende compartimenten, met een totale inhoud tot 84 l.
Lades

Vergelijkbaar met systemen met frontpaneel en bodemmontage, zijn de lades uitgerust met een inleg of antislipmat. Hierbij worden vuilnisemmers en accessoires in de lade geplaatst, waarbij een frame of antislipmat zorgt voor een stabiele positionering. Sommige varianten hebben een zijpaneel dat de volledige hoogte van de emmers bedekt. Dit paneel biedt extra stabiliteit en sluit de lade aan de zijkant af.
Net als bij de systemen met een frontpaneel kunnen er, afhankelijk van de kastbreedte en de gehanteerde volumes, tot 6 vuilnisemmers in de lades worden geplaatst. Deksels worden doorgaans apart voorzien, en hoewel er systemen bestaan met automatische dekselopening, is dit veelal uitzonderlijk.
Ladesystemen zijn uiterst flexibel en kunnen eenvoudig uitgebreid of zelfs naar een andere lade verplaatst worden. Montage van extra beslag is niet nodig en het uitzicht van de keuken blijft intact. De systemen kunnen trouwens net zo goed in een bestaande lade worden geplaatst.
Hoekkasten
Voor hoekkasten zijn er speciale oplossingen die werken volgens hetzelfde principe als systemen met scharnierdeuren en bodemmontage of een montagestel. Hierbij wordt de vuilnisemmer, vaak verdeeld in 2 of 3 compartimenten, via geleiders uitgeschoven. In de meeste gevallen opent het systeem automatisch bij het uitschuiven.
Om de inhoud van de hoekkast beter te benutten, zijn er verschillende oplossingen. Systemen met montagestel zijn in de meeste gevallen op een draaiplateau gemonteerd en voorzien van extra opbergruimte langs de zijkanten. Systemen met bodemgeleiders kunnen dan weer extra naar achteren worden geschoven, zodat ook de hoeken van de kast bereikbaar worden.
Afvalkleppen
Voor optimaal gebruiksgemak zijn er ook diverse systemen beschikbaar die in het werkblad kunnen worden verwerkt. Via een opening in het werkblad kan afval direct in de afvalemmer worden gegooid. De eenvoudigste variant bestaat uit een opening met een deksel, waaraan een vuilniszak kan worden bevestigd. Geavanceerdere modellen zijn uitgerust met een geïntegreerde emmer voor extra functionaliteit.

De volumes zijn meestal kleiner dan bij andere afvalsystemen – meestal gaat het om een emmer van 5 tot 10 liter – en dit systeem wordt voornamelijk gebruikt voor de eenvoudige opvang van groente- en fruitafval. In ruil voor het gebruiksgemak staat een iets minder efficiënt gebruik van de onderliggende kastruimte.
Extra functionaliteiten
Handenvrij openen
Afvalsystemen met frontbevestiging of in een lade kunnen quasi altijd worden uitgebreid met een systeem voor handenvrij openen. Dat kan bijvoorbeeld door middel van een voetpedaal, dat ook eenvoudig nadien kan worden geïnstalleerd, of een elektrische openingsondersteuning, die door middel van druk of een bewegingssensor geactiveerd
wordt. Een zachte tik tegen het meubelfront of een subtiele voetbeweging onder de kast volstaan zo om de vuilbak te openen.
Geïntegreerde opbergruimte
Om het ruimtegebruik te optimaliseren, worden steeds vaker geïntegreerde bergruimtes of extra onderverdelingen toegepast voor eenvoudige opslag van flessen, schoonmaakmiddelen ... De meest eenvoudige oplossingen bestaan uit extra compartimenten en onderverdelingen in lades, en in mindere mate systemen met frontbevestiging.

Daarnaast kan boven de afvallade of het montagestel bijvoorbeeld een extra binnenlade worden geïnstalleerd, waarin o.a. sponsjes en poetsdoeken bewaard kunnen worden. Systemen voor hoekkasten beschikken vaak over extra bergruimte aan de verschillende zijden van de afvalemmer.
Filters
Naast de klassieke deksels, bestaan er voor heel wat systemen ten slotte ook deksels met biofilter of actieve koolfilter. Deze neutraliseren onaangename geuren en zijn vooral interessant voor emmers met biologisch en restafval.