CORPUSMONTAGE KOMT TEGEMOET AAN HEDENDAAGSE NODEN

Houten, verlijmde verbindingen en schroefverbindingen

In België heerst sinds jaar en dag, zeker wat de corpusmontage betreft, een cultuur van houten deuvels (drevels) en lamellen. Het deuvelen, lijmen en persen is een gekende en betrouwbare techniek, die voor heel wat keukenbouwers tweede natuur is geworden. Maar het is lang niet de enige techniek om corpussen te monteren, en ook niet noodzakelijk de meest aangewezen.

HOUTEN, VERLIJMDE VERBINDINGEN

Principe

De klassieke corpusverbinding met houten deuvels of lamellen is een verlijmde en geperste verbinding. In beide plaatdelen worden hiervoor gaten geboord of groeven gefreesd, waarin er vervolgens lijm wordt aangebracht, gevolgd door, respectievelijk, een houten deuvel of lamel. De platen worden vervolgens gemonteerd en met een pers of spanklemmen samengeduwd totdat de lijm is uitgehard.

Types en afmetingen

De cilindervormige houten deuvels zijn doorgaans gemaakt uit beukenhout, hebben een geribd profiel en bestaan in verschillende afmetingen, met diameters van 6 tot 12 mm en lengtes tussen 21 en 50 mm, al zijn ze ook aan de lopende meter beschikbaar.
Bij de keuze van de deuvel wordt er meestal verwezen naar de 1/3e regel: de diameter van de deuvel dient ongeveer 1/3e te bedragen van de plaatdikte. Deuvels zijn met andere woorden geschikt voor plaatmateriaal met een dikte vanaf 18 mm. Houten koekjes of lamellen zijn dunne, vlakke en symmetrische verbindingselementen uit zuiver (beuken)hout, waarin een structuur geperst wordt voor een betere hechting en verdeling van de lijm. De koekjes zijn slechts 4 mm dik, terwijl de breedte varieert tussen 15 en 30 mm, en de lengte tussen 47 en 85 mm. Zo zijn ze geschikt voor plaatdiktes vanaf 12 mm, of, indien er gebruikgemaakt wordt van een speciale minilamel (38 x 12 x 3 mm), zelfs voor platen van 8 of 10 mm dik.

Gereedschap

Bij deuvels gebeurt het boren met een gewone boor; bij lamellen wordt er gebruikgemaakt van een aangepaste groeffreesmachine. Beide processen kunnen met CNC-machines geautomatiseerd worden. Voor de montage van het corpus behoeft men verder een persmachine of spanklemmen.

Voordelen

Het monteren van corpussen met behulp van houten deuvels en lamellen is een gekende, onzichtbare en laagdrempelige techniek. De aankoop van materiaal vraagt slechts een minieme investering en het principe is duidelijk en eenduidig. Het lijmen en persen zorgt voor een sterk resultaat.

Nadelen

Het belangrijkste nadeel van dit soort verbindingen is dat ze volledig in het atelier gemonteerd moeten worden, waarbij er vaak ook verschillende personen moeten assisteren. Dat zorgt met andere woorden voor extra handling- en transportkosten. De verbinding is verder niet demonteerbaar en, afhankelijk van de gebruikte verbinder, niet in alle omstandigheden bruikbaar. Deuvels, die een grotere inbouwdiepte behoeven, zijn bijvoorbeeld niet voor om het even welke plaatdikte of hoek geschikt.
Verder dient het boren bij het gebruik van deuvels uiterst precies te gebeuren. Ze laten immers geen uitlijncorrecties meer toe. Bij het gebruik van houten lamellen is er een kleine marge van 2 à 3 mm in de langsrichting, al dient men hier natuurlijk wel, net als bij alle andere systemen, de nodige aandacht te besteden aan de hoogte van de infrezing, zodat de paring van de onderdelen klopt.

GESCHROEFDE VERBINDINGEN

Principe

Onder de geschroefde verbindingen valt zowel het klassieke metalen verbindingsbeslag als nieuwere systemen met plastic lamellen. In beide gevallen worden de twee delen van een verbinder immers door middel van een schroefbeweging aan elkaar bevestigd en kunnen ze ook op dezelfde manier weer losgekoppeld worden. De onderdelen van de verbinders zelf worden ofwel in de plaat geboord en ingeperst, ofwel wordt er een speciale groef gefreesd, waarin de verbinder vervolgens geschoven kan worden.

Types en afmetingen

Het verbindingsbeslag van deze systemen bestaat in verschillende vormen, maten en materialen. Zowel het metalen verbindingsbeslag als de plastic lamellen kunnen al gebruikt worden in platen met een dikte vanaf 12 mm.

Gereedschap

Voor de realisatie van geschroefde verbindingen is er steeds aangepast materiaal nodig. Bij metalen verbinders wordt er gebruikgemaakt van boor- en inpersmachines; bij de plastic lamellen van een speciale frees en boormal. In beide gevallen kan het proces met behulp van CNC-machines geautomatiseerd worden. Zodra de verbinders in de platen geperst of geschoven zijn, is er voor de montage geen bijkomend gereedschap meer vereist. Een schroevendraaier of een zeskantsleutel volstaat.

Voordelen

Geschroefde verbindingen zijn veelvuldig de- en hermonteerbaar. De montage is snel en eenvoudig, en kan ter plaatse gebeuren. Er zijn ook geen uitstekende delen, zodat de verbinders al in het atelier geplaatst kunnen worden, maar de platen wel als flatpack getransporteerd kunnen worden.
Bij de lamellen spreekt men verder van een speling van een aantal millimeters in beide langsrichtingen, zodat er ook bij een imperfecte infrezing nog een naadloos resultaat gerealiseerd kan worden. Met deze plastic verbinders kunnen daarenboven bijna alle hoeken en verstekken gerealiseerd worden, terwijl het metalen beslag enkel voor rechte hoeken gebruikt wordt.

Nadelen

Gebeurt het infrezen of persen van de verbinders handmatig, dan vraagt het systeem de nodige voorbereiding en aandacht bij het gebruik van de boormal. De verbinding blijft daarnaast zichtbaar, al voorzien de meeste fabrikanten in bijbehorende plastic afdekkapjes om het boorgat te verbergen.
De plastic lamellen zijn weliswaar flexibeler dan het metalen verbindingsbeslag, maar zijn ook relatief duur. Om de kosten te drukken, kunnen er alternerend een geschroefde verbinder en een goedkopere uitlijnlamel geplaatst worden.