PERSOONLIJKE HYGIENE MOET ONBERISPELIJK ZIJN

Overzicht belangrijkste regels en preventiesystemen

Onberispelijke hygiëne van uw personeel verlaagt de kiemdruk in uw bedrijf. Dat vermindert de kans op voortijdig bederf aanzienlijk, terwijl de kwaliteit van uw producten langer gegarandeerd blijft en voedselgerelateerde problemen bij de consumenten vermeden worden. U staat er gelukkig niet alleen voor. Tal van ondernemingen bieden advies en preventiemogelijkheden, specifiek voor voedingsbedrijven. Een goede hygiëne betekent immers niet alleen het opvolgen van deze regels, maar bevestigt ook uw professioneel imago.

PERSOONLIJKE HYGIENE

Handhygiëne

Aangezien we met onze handen en voorarmen rechtstreeks in contact komen met voedingswaren, is een goede handhygiëne vanzelfsprekend. Dat betekent echter meer dan zomaar even de handen wassen. Was zowel handen als onderarmen gedurende 20 seconden grondig met ontsmettende handzeep die in de voedings­middelenindustrie toegelaten is. Goed wrijven is vele malen belangrijker dan de hoeveelheid gebruikte zeep en water. Gebruik drinkbaar warm water. Droog de handen bij voorkeur af met een handdoek voor eenmalig gebruik zoals papieren doekjes of papier op rol. Handdrogers met luchtstroming kunnen door de veroorzaakte stroming kiemen door de lucht blazen en helpen verdelen. Vandaar dat deze apparaten verboden zijn in ruimtes waar men werkt men onverpakte, onbeschermde levensmiddelen.

Handhygiëne betekent niet alleen het zuiver maken van de handen maar ook het gezond houden van de huid. Wanneer de huid geïrriteerd raakt door het veelvuldig reinigen, zal het effect van de reiniging aanzienlijk afnemen. Een beschadigde huid is vatbaarder voor ziekteverwekkende kiemen dan een gezonde huid en is moeilijker te reinigen. Het gebruik van hydraterende handcrème om de huid gezond te houden is dus aangewezen. Let wel dat deze crème on- of weinig geparfumeerd is. Een overdaad aan parfum kan een negatieve invloed hebben op de smaak van voedingsmiddelen.

Was uw handen grondig bij aanvang van het werk en na elke denkbare potentiële besmetting:

Mogelijke preventie­systemen die u toelaten op een efficiëntie manier goede hygiënepraktijken te beoefenen:

• Zeepdispensers: handsfree apparaten zijn het overwegen waard, aangezien deze werken met een voet-, elleboog- of infraroodsensor. Op die manier vermijdt u een mogelijk contaminatiecontact met de zeepdispenser, waar iedereen met zijn vuile handen aan zit. Desinfecterende zepen en handgels vindt u in alle mogelijke variëteiten. Er zijn ook reinigende schuimen op de markt waarvoor geen water nodig is. Wanneer u helemaal van water en zeep wilt afzien, kan u ook gebruikmaken van doekjes geïmpregneerd met een antimicrobiële alcoholoplossing. Een recente richtlijn verplicht om desinfecterende handzeep of gel te gebruiken die minstens een notificatie of een volwaardige erkenning heeft aks desinfectiemiddel PT1.

• Borstels: niet alleen de handen zelf maar uiteraard ook de ruimte onder de nagels kunnen geschrobd worden met een borstel. Om het contamineren van deze borstels te vermijden heeft men zelfreinigende borstel­systemen ontwikkeld.

• Kranen: ook het manipuleren van waterkranen kan tot contaminatie leiden. Vandaar dat er systemen ontwikkeld zijn die geactiveerd kunnen worden met de knie, de voet of een elektronische sensor.

• Hygiënesluizen: volautomatische handdesinfectietoestellen waar de handen (door het activeren van sensoren) gereinigd en gedroogd worden. Vaak wordt deze methode gecombineerd met een automatische zolenreiniger. Om uw personeel te verplichten deze desinfectering te ondergaan, kan u in combinatie hiermee gebruikmaken van een toegangs­controlesysteem. Pas wanneer de betrokken persoon is gereinigd mag hij of zij door de klapdeur of tourniquet passeren.

Wonden

Verzorg wonden aan handen en/of polsen om te vermijden dat voedingsmiddelen gecontamineerd worden. Wonden aan de handen moeten sluitend afgedekt zijn met een waterdichte pleister van een opvallende kleur, zoals blauw. Bij een eventueel verlies wordt een in het oog springend kleur veel sneller opgemerkt. Gebruik wegwerphandschoenen voor het verzekeren van een verdere goede afdekking van geïnfecteerde wonden. Deze wegwerphandschoenen dienen eveneens regelmatig gedes­infecteerd of vervangen te worden.

Nagels

De ruimte onder de nagels biedt een ideale omgeving voor ziekteverwekkende kiemen. Hou die dus kort en zonder nagellak. Kunstnagels zijn uit den boze. Die zijn niet alleen vatbaarder voor ziektekiemen dan gewone nagels, ze kunnen ook in de voeding terechtkomen. Als de nagels erg vuil zijn is het aangewezen een zuivere nagelborstel te gebruiken. 

Haar

Hoofd-, snor- en baardhaar dient verzorgd te zijn. Lange haren worden samengebonden. Regelmatig wassen is een must. Pelletjes kunnen anders snel roet in het eten gooien.

HYGIeNISCHE HANDELSWIJZE

Om uw personeel aan te sporen de hygiëneregels te respecteren, vindt u op de markt een ruim gamma aan ondersteunend materiaal, zoals hygiëneplannen, checklists… Die worden bij sommige leveranciers van preventiesystemen trouwens gratis aangeboden wanneer uw bedrijf klant bij hen is/wordt. U kan de hygiënische handelswijze van uw personeel ook laten doorlichten door een expert. Er volgt een audit, een verslag en een actieplan. In dat plan kan bijvoorbeeld voorgesteld worden het personeel een bijkomende opleiding te geven.

BESCHERMENDE KLEDIJ

Propere, bedrijfseigen kledij die zowel hygiënisch als veilig is, is meer dan gewenst. Voor wie met niet-verpakte voeding werkt, is beschermkledij nodig. Wegwerphandschoenen zijn handig en nuttig, maar vergeet ze niet, zoals gezegd, regelmatig te vervangen of te desinfecteren. Onderwerp ook uw kledij aan een nietsontziende hygiëneroutine. Denk bijvoorbeeld aan schoenzolen.

VERBODEN ITEMS

Het dragen van juwelen zoals ringen en armbanden maar ook uurwerken is te allen tijde te vermijden. Ze zijn niet alleen ideale bacteriedragers, ze beletten bovendien een grondige handhygiëne en dito wasbeurt van de polsen. Om nog maar te zwijgen van het risico dat een juweel in een van uw producten verloren raakt.

JAARLIJKS MEDISCH ATTEST

Wettelijk verplicht voor elk personeelslid dat met voedingsmiddelen in aanraking komt. Een zieke zou de waren kunnen besmetten. Als bewijs volstaat een doktersattest.

ZIEKE werknemers

Personeelsleden met aandoeningen die via voedingsmiddelen overgedragen kunnen worden, zoals geïnfecteerde wonden, huid­aandoeningen, diarree …, mogen niet meer met de levensmiddelen in uw bedrijf in aanraking komen. Het betrokken personeelslid kan zijn normale werkzaamheden pas hervatten wanneer hij/zij kan bewijzen dat er geen onrechtstreekse contaminatiedreiging meer is. Ook hier volstaat een doktersattest. In elk geval moeten besmettelijke ziekten voor het aanvangen van het werk gemeld worden, evenals symptomen van ziekten zoals braken of diarree. Daarbij mogen medicijnen enkel ingenomen worden buiten de productie- en verkoopruimtes.

OPLEIDING PERSONEEL

Er mogen onder geen beding veilige en kwalitatieve voedingsproducten verkocht worden zonder een goede persoonlijke hygiëne van alle personeelsleden. Opleiding in basishygiëne is voor elk individu dat een al dan niet tijdelijke rol vervult in uw bedrijf van vitaal belang. Het is belangrijk dat ieder personeelslid de hygiënerisico’s kent en erover waakt dat de nodige voorzorgsmaatregelen getroffen worden om deze risico’s te counteren. Dat vraagt de nodige verantwoordelijkheid van alle betrokken partijen, maar eerst en vooral van u zelf als bedrijfsleider. Geef het goede voorbeeld aan uw personeel en durf hen aan te spreken op gebreken en te corrigeren waar nodig. Het verzekeren van een goede persoonlijke hygiëne is een continu proces.

FAVV-CHECKLISTS

Op de website van het FAVV staan diverse checklists aangaande de aanwezige infrastructuur, inrichting en hygiëne waaraan uw zaak en uw personeel dienen te voldoen. Deze checklists bevatten alle items die door de FAVV inspecteur gecontroleerd worden. Zo kan u zelf een check-up doen van uw eigen zaak om uw inspanningen bevestigd te zien of tijdig bij te kunnen sturen waar nodig.