DE BREXIT IN VIJF VRAGEN EN ANTWOORDEN

Impact voor Belgische voedingsindustrie

Op 29 maart 2019 is het zover: dan stapt het VK uit de EU. Die zekerheid is er, maar er zijn nog veel vraagtekens rond het hoe en wanneer van de precieze uitstap, dus ook rond de impact daarvan voor onze Belgische voedingsindustrie. We richtten onze vragen aan de brexitexperte van Fevia, die ons een actueel antwoord gaf, uitgaand van de situatie op 11 februari 2019.

 

1. WAAROM MOETEN BELGISCHE VOEDINGSBEDRIJVEN WAKKER LIGGEN VAN DE BREXIT?

Het Verenigd Koninkrijk is de vierde belangrijkste handelspartner voor Belgische voedingsbedrijven, goed voor een jaarlijkse omzet van 2,7 miljard euro of ongeveer 10% van de totale export. De export naar het VK is divers: zowel grote bedrijven als kmo's uit tal van sectoren zijn actief op de Britse markt. Vanuit België worden veel verwerkte groenten en fruit (o.a. diepvriesgroenten en -aardappelproducten), graanbereidingen (o.a. koekjes), dranken (o.a. bieren) en chocolade- en zuivelproducten geëxporteerd naar het VK.

 

2. WAT ZIJN DE MOGELIJKE GEVOLGEN EN HOE GROOT IS DE IMPACT?

Die zijn er op verscheidene vlakken: niet alleen economisch, maar ook voor de voedselveiligheid bij langere douanecontroles. Een precieze inschatting is dan ook moeilijk te maken. Volgens een studie van de KU Leuven zou de voedingsindustrie in ieder geval de zwaarst getroffen sector zijn, met een mogelijk jobverlies van meer dan 3.000 jobs in geval van een harde brexit en 500 jobs in geval van een zachte brexit.

 

3. WAT ZIJN DE DIVERSE SCENARIO'S NU EN WAAR MOETEN DE BELGISCHE OVERHEDEN OP AANDRINGEN?

De EU en de Britse premier May hadden een draftakkoord bekomen over de scheiding. Het Britse Parlement heeft dit akkoord in januari echter verworpen en heeft premier May gevraagd dit te heronderhandelen. De EU zegt niet te zullen heronderhandelen, maar wil wel mee naar een oplossing zoeken om ervoor te zorgen dat het VK op 29 maart met een akkoord uit de EU kan stappen.

Soft brexit

In dat geval gaat er een status-quotransitieperiode in tot eind 2020, waarbij het VK de EU-wetgeving blijft volgen. In dit scenario verandert er initieel voor de bedrijven niet veel. Het VK en de EU zullen in die periode tot een akkoord over hun nieuwe handelsrelatie proberen te komen. Een klassiek vrijhandelsakkoord, zoals de EU heeft met Canada, Zuid-Korea of Japan, komt niet tegemoet aan de noden van de Europese voedingsindustrie met haar geïntegreerde productieketen, waarbij ingrediënten en producten vaak meermaals de grens over gaan. De Belgische voedingsindustrie roept de Belgische overheden dan ook op om te streven naar een douane-unie, met een maximale afstemming van de regelgeving rond o.a. voedselveiligheid en etikettering.

Hard brexit

Echter, de kans blijft reëel dat men er niet uit komt en dat het Verenigd Koninklijk de EU op 29 maart zonder akkoord verlaat. In dit zogenaamde 'hard brexit'-scenario drijven we vanaf 30 maart handel met het VK als derde land onder het WTO-handelsregime. Dit betekent dat bedrijven douaneaangiftes moeten doen, gezondheidscertificaten nodig hebben en dat hun producten onderworpen worden aan grens- en FAVV-controles. Mogelijk komen er dan ook beperkingen op de hoeveelheid goederen die onze bedrijven mogen in- en uitvoeren. Ook zullen ze in dat geval de etiketten van hun producten moeten aanpassen. In het slechtste geval zijn dan ook de gebonden WTO-rechten van toepassing en moeten onze bedrijven douanetarieven betalen op goederen die van en naar het VK gaan, waardoor de kosten flink kunnen oplopen voor hen.

Ondersteuning

De Belgische overheden moeten er alles aan doen om dit scenario mee te helpen vermijden, maar moet anderzijds de bedrijven ondersteunen indien het wel zover komt. Voeding, en vooral verse producten, moet zo snel mogelijk de grens over. Daarvoor moeten de douane- en voedselveiligheidsformaliteiten snel kunnen worden afgehandeld. De Belgische voedingsindustrie roept de overheden dan ook op om snel de nodige middelen vrij te maken, zodat de Douane en het FAVV de nodige extra aanwervingen kunnen doen en er hier geen 'bottlenecks' ontstaan.

 

Voeding moet zo snel mogelijk de grens over. Daarvoor moeten de douane- en voedselveiligheidsformaliteiten snel kunnen worden afgehandeld

 

4. HOE MOET JE JE ALS VOEDINGSBEDRIJF VOORBEREIDEN OP DE BREXIT? WELKE ACTIES MOET JE ONDERNEMEN?

• Doe de Brexit Impact Scan. Deze online tool (www.brexit-impact-scan.be) helpt u de mogelijke impact van de brexit op uw onderneming vast te stellen en toont u hoe u zich kunt voorbereiden. De tool wijst u aan de hand van vragen rond negen thema's (uitvoer, invoer, diensten, vervoer, toelevering, digitale data en diensten (privacywetgeving), intellectuele eigendom, vestiging, concurrentie en markt) op zaken waarmee u rekening moet houden en leidt u naar de juiste formulieren en instanties.
• Vraag uw EORI-nummer aan. Om douaneaangiften te kunnen doen, moet je je als onderneming kunnen identificeren aan de hand van een EORI-nummer (Economic Operator Registration and Identification). Heeft u nog geen EORI-nummer? Dan roepen wij u op om dit zo snel mogelijk aan te vragen bij de Algemene Administratie van de Douane en Accijnzen (www.financien.belgium.be/nl/douane_accijnzen/ondernemingen).
• Neem de Brexit Checklist door. Via de checklist van de Belgische douane kunt u nagaan of uw bedrijf klaar is voor een harde brexit. Als dat niet het geval is, kunt u heel wat informatie verzamelen op de brexitwebsite of kunt u bellen naar 02/575.55.55, het specifieke nummer voor alle vragen rond de brexit. (www.financien.belgium.be/nl/douane_accijnzen/ondernemingen/brexit).
• Zorg voor ondersteuning voor douaneformaliteiten. Heeft u nog nooit douaneaangiftes moeten doen? Leid dan iemand op of neem een douaneagent onder de arm. Zorg ook dat u de nodige IT-infrastructuur heeft.
• Neem de Q&A rond fytosanitaire en veterinaire goederen door. Handelt u in veterinaire en/of fytosanitaire goederen met het Verenigd Koninkrijk? Neem de vragenlijst op www.naforna.be/nl/nieuws/18012019-brexit-qa-fytosanitaire-en-veterinaire-goederen dan zeker door!
• Leg bufferstocks aan. Bekijk of u de komende weken extra stocks kunt opslaan in Britse opslagplaatsen.
• Ga goed uw logistieke stromen na. Ga na waar uw grondstoffen passeren en langs welk kanaal uw product naar het buitenland geëxporteerd wordt. Misschien passeert u in dit proces het VK zonder het te weten?
• Ga uw contracten na. Ga na of u uw bestaande handelscontracten moet heronderhandelen met uw Britse afnemers. Verkoopt u Ex Works of DDP? Opgelet: in dat laatste geval heeft u ook aan Britse zijde douaneformaliteiten te vervullen.

 

5. BIJ WIE KUNNEN VOEDINGSBEDRIJVEN TERECHT VOOR MEER UITLEG EN PRAKTISCHE VRAGEN?

Voedingsbedrijven kunnen zich tot Fevia wenden met al hun vragen. Wij raden hun aan de brexitartikels op de Fevia-website te lezen. Fevia publiceert hier alle nieuwe informatie zodra deze beschikbaar wordt, en verwijst door naar de juiste infokanalen en contactpersonen bij o.a. de Douane, het FAVV, de regionale exportagentschappen en de FOD Economie.

 

WIE IS TINE VANDERVELDEN?

Export is de motor van de groei van de Belgische voedingsindustrie. Om de buitenlandse vraag naar Belgische producten verder te stimuleren, ontwikkelde Fevia het merk 'Food.be - Small country. Great food'. Hiermee promoot de sector de kwaliteit, diversiteit en het innovatieve karakter van Belgische voeding in het buitenland.

Tine Vandervelden staat in voor de uitbouw en het beheer van het merk. Ze coördineert acties rond de promotie van Belgische voeding in het buitenland en werkt hiervoor nauw samen met de regionale vleugels van Fevia, de verschillende subsectoren van de voedingsindustrie, partners van de voedselketen en overheden bevoegd voor export, buitenlandse zaken en buitenlandse handel. In overleg met deze partners werkt zij aan de export- en imagostrategie van de Belgische voedingsindustrie, met het oog op het versterken van de concurrentiekracht.

Contact: +32 (0)2/432.32.55 - tvdv@fevia.be