PLAATSING ONZICHTBARE DEUREN VEREIST PRECISIE EN MATERIAALKENNIS

SCHARNIEREN, KOZIJNKEUZE, PLAATSING EN AFWERKING BEPALEN KWALITEIT VAN RESULTAAT

In strakke en minimalistische interieurs doen deuren zonder omlijsting en zichtbare scharnieren het bijzonder goed. De deur wordt geïntegreerd in lijn met de wand en behalve een minimale speling tussen de deur en muur, en zo nodig een kruk, is de deur zo goed als onzichtbaar. De muur en de deur kunnen qua kleur en materiaal immers volledig op elkaar afgestemd worden.

DRAAIDEUR

Randvoorwaarden

Draaideuren zonder omlijsting en met onzichtbare scharnieren, de zogenaamde 'onzichtbare' deuren, kunnen, net als een klassieke draaideur, in om het even welke muur met voldoende draagkracht (zoals metselwerk, gipsplaten en betonblokken) geplaatst worden. Als minimale muurbreedte geldt 60 à 70 mm. Een maximale muurbreedte is er niet, want de deur ligt maar aan één zijde in het vlak van de muur. De deuren zijn verkrijgbaar in standaardhoogte en op maat (bv. op plafondhoogte).

Deurkozijn

Het deurblad van een onzichtbare draaideur wordt opgehangen in een deurkozijn. Dat kozijn, bestaand uit twee staanders en een dwarslat, wordt op maat van de deuropening gezaagd, in het deurgat opgespannen en vervolgens verankerd in de muur.

Om ervoor te zorgen dat het deurpaneel na de ophanging naadloos in de muur zou overlopen, moet het kozijn nauwkeurig in de deuropening geplaatst worden. Als de muur nog niet afgewerkt is, moet het kozijn normaal gezien enkele millimeters uit de muur springen.

• Is er sprake van gipsplaten of muurbekleding, dan moet met zorg berekend worden hoe dik de muur zal zijn nadat de gipsplaten of bekledingspanelen aangebracht zijn.
• Wanneer de wand afgewerkt wordt met pleister, kan de stukadoor nog enige deviatie opvangen door bijvoorbeeld in plaats van 1 cm pleister, maar 8 mm pleister op de muur aan te brengen.

Belangrijk is ook dat de staanders loodrecht aangebracht worden. Bij de minste afwijking ligt de deur immers niet in het vlak van de wand. Zodra het kozijn loodrecht en op de juiste plaats staat, wordt het verankerd in de muur. Net als bij een klassieke draaideur, gebeurt dit met vijzen en pluggen in een Gyproc of gemetselde muur en wordt een chemische verankering (twee componenten) gebruikt voor bijvoorbeeld een gipsblokkenmuur. Daarna wordt de kier tussen het kozijn en de muur opgeschuimd.

DEURPANEEL

Het deurpaneel wordt op maat van de deuropening gefreesd. De speling tussen de deur en de muur bedraagt gemiddeld 3 mm (aan drie zijden). 
Omdat een houten deur onder invloed van warmte, koude en vochtigheid krom kan trekken, ligt de deur bij klassieke houten draaideuren een ong. 3 mm in het deurkozijn. Als de deur dan wat 'leeft', blijft de deur in het kader zitten en reikt die niet verder dan de muur. Onzichtbare deuren moeten perfect aansluiten op de omliggende muur en niet over of in het kozijn komen te liggen. Een aantal millimeters te veel naar binnen of naar buiten kan het visuele effect tenietdoen. Om een scheeftrekking van het deurpaneel te voorkomen, zijn er deuren met ingebouwde stabilisatoren op de markt die ervoor zorgen dat de deur in verschillende klimatologische omstandigheden recht blijft. Een voorbeeld daarvan zijn deurpanelen waarin er high density fibreboards (hdf) met aluminium inlage geplaatst worden om vocht tegen te houden en de buiging van de deur tegen te gaan.

Scharnieren

Het deurpaneel wordt met scharnieren in het kozijn opgehangen. Die scharnieren zijn onzichtbaar. Na de montage is het scharnier volledig ingefreesd in de deur en het kozijn, en zo aan het zicht onttrokken. In tegenstelling tot paumelles en bladscharnieren heeft een onzichtbare scharnier geen zichtbare scharnierknoop. Geen pen, maar de glijringen in de draagarmen van het scharnier zorgen voor een soepele scharnierwerking.

• Doordat het scharnier volledig ingefreesd wordt en er geen belemmerende scharnierknop is, biedt de onzichtbare deur een bredere waaier van plaatsingsmogelijkheden (zie kaderstuk).
• Om ervoor te zorgen dat de deur volledig kan opendraaien (een draairadius van 180°), wordt het scharnier, afhankelijk van het type en merk, 4 mm tot 7 mm van de voorkant van de deur ingefreesd. Een te kleine afstand tussen het scharnier en de voorkant van de deur kan er na verloop van tijd (bv. door het veelvuldig openen van de deur kan het scharnier los komen te zitten) voor zorgen dat het scharnier zich op de voorkant van het deurvlak aftekent. Daarom is het belangrijk om de afstand tussen de infrezingen het deurvlak zo groot mogelijk te houden.
• De standaardtypes onzichtbare scharnieren kunnen niet uit elkaar gehaald worden. Het onderdeel dat in het kozijn vastgemaakt is, hangt dus vast aan het onderdeel dat in de deur bevestigd moet worden. Dat kan het ophangen van de deur bemoeilijken. Nu zijn er ook onzichtbare scharnieren op de markt die uit twee afzonderlijke delen bestaan. Net zoals bij een paumelle kunnen de twee onderdelen apart bevestigd en vervolgens in elkaar gehaakt worden.
• De meeste scharnieren zijn driedimensionaal verstelbaar. Na het ophangen kan de deur nog bijgeregeld worden naar boven/onderen, voren/achteren en links/rechts.

Deurkruk

Als er voor een onzichtbare deur gekozen wordt, wordt er vaak ook geopteerd voor een zogoed als onzichtbare klink. Hier zijn al verschillende varianten van op de markt. Sommige van de 'klinken' zijn niet meer dan een indrukbare aftekening op het deurpaneel (en integreren klink en magnetisch slot in één cassette). Door het indrukken van de knop is er de nodige grip om de deur te openen en gaat de schieter naar binnen.

Slot

Voor onzichtbare deuren worden het best magnetische sloten gebruikt. In de tegenplaat en de schieter zit er een magneet. Zodra de twee elkaar tegenkomen, trekken ze elkaar aan en vliegt de schieter in de slotkast. Schade aan de muurbekleding rondom de deur wordt vermeden doordat de schieter in de deur blijft zitten.

Afwerking

Bij klassieke draaideuren wordt de kier tussen het kozijn en de muur, die opgeschuimd is, weggestopt met decoratieve lijsten. Bij onzichtbare deuren is dat natuurlijk niet het geval. De Gyproc platen of andere muurbekledingen lopen door over het deurkozijn. Het aluminium deurkozijn biedt dankzij een zwaluwstaartprofilering een goede vasthechting van het plakwerk tegen het profiel. Om de deur helemaal in de muur te laten verdwijnen, kan de deur in hetzelfde jasje als de muur worden gestopt (bv. fineerlaag, verf).

ENKELE VARIATIES OP DE ONZICHTBARE DEUR

• Brandwerende deur: Er zijn brandwerende onzichtbare draaideuren op de markt. Deze brandwerende variant bestaat uit een brandwerend deurpaneel en de omlijsting, de scharnieren en het slot moeten beschermd worden tegen hoge temperaturen. Daarvoor worden er o.a. opschuimende strips gebruikt die tijdens een brand opzwellen en openingen afdichten.
• Schuifdeur: Schuifdeuren kunnen niet zo onzichtbaar ingebouwd worden als draaideuren. Ze liggen immers niet in één vlak met de muur, want ze schuiven in de wand. Het deurpaneel loopt met wielen in een rail dat in de wand bevestigd is aan het plafond. Om deze schuifdeur te realiseren, zijn er verschillende inbouwsystemen te verkrijgen. De schuifdeur wordt dan gerealiseerd door het railsysteem tijdens de opbouw van de wand in te bouwen (zo schuift de deur visueel in de gewone muurdikte weg). Het schuifdeursysteem is dan een constructie-element, dat afgewerkt kan worden met muurbekleding, gipsbekleding of zelfs bepleisterd kan worden (dan bestaat de wand uit een Stucanet).
• Pivoterende deur: Pivoterende deuren zonder zichtbare omlijsting zijn al langer op de markt. Dit soort klapdeur heeft geen scharnieren. Ofwel wordt er bovenaan een dorpelveer ingebouwd, ofwel wordt er onderaan een vloerveer voorzien. De deur draait onderaan en bovenaan op een aspunt (namelijk een pin in een pot). De dorpel- of vloerveer kan zodanig afgesteld worden dat de deur perfect in lijn met de muur dichtslaat.