Hoe moet ik een brandwerende deur plaatsen? 

De plaatsing van brandwerende deuren vraagt bijzondere aandacht. Kleine uitvoeringsdetails, zoals overmatige speling van de deurvleugel of onvoldoende afdichting tussen ruwbouw en kader, kunnen immers een niet te onderschatten invloed hebben op de brandweerstand (en in het bijzonder de vlamdichtheid) van de deur in situ.

Het KB schrijft daarom voor dat "brandwerende deuren geplaatst moeten worden volgens de plaatsingsvoorwaarden waarvoor ze hun classificatie inzake brandwerendheid bekomen hebben". Dat betekent dat de plaatser wettelijk verplicht is om de voorschriften verbonden aan de CE-markering (of bij gebrek daaraan, tot 1/11/2019, opgenomen in het proefverslag, classificatierapport of BENOR/ATG-goedkeuring) nauwgezet te volgen.

Gezien een brandweerstandsclassificatie in principe altijd aan een deurgeheel toegekend wordt, gaat het overigens om bepalingen voor zowel de deurvleugel als de omlijsting, het hang- en sluitwerk … Dat is ook het geval voor deurvleugels die afzonderlijk verkocht worden!

Er geldt vandaag geen wettelijke verplichting omtrent controle van de plaatsing door een daartoe erkend controleorganisme

Verder dient het benadrukt dat de concrete voorschriften volledig eigen zijn aan een product, en dat ze dus niet alleen van fabrikant tot fabrikant, maar ook van type tot type kunnen verschillen. In het algemeen gelden echter steeds dezelfde aandachtspunten, met als belangrijkste doel om openingen – waarlangs vlammen of hete rookgassen tot in een
aanpalend compartiment zouden kunnen doordringen en aldus branduitbreiding veroorzaken – tot een minimum te beperken.

Controle van plaatsingsvoorwaarden

Alvorens een brandwerende deur effectief gemonteerd kan worden, moet de plaatser zich ervan vergewissen dat er aan alle voorwaarden voor een correcte plaatsing voldaan is en, in concreto, of de speling van de deurvleugel beperkt kan blijven. De toestand van muur en vloer is hiervoor bepalend:

• muurtype: Gaat het om een metselwerkmuur of lichte scheidingswand?
• brandweerstand: Is de brandweerstand van de wand conform de voorschriften?
• verticaliteit van de deuropening: Wijkt deze niet te ver af?
• vlakheid en horizontaliteit van de vloer: Voldoet de oppervlaktetoestand van vloer en vloerbedekking aan de opgegeven toleranties voor vlakheid en horizontaliteit?

Blijkt een van bovenstaande aspecten een normconforme plaatsing onmogelijk te maken, dan dient de plaatser de opdrachtgever daarvan op de hoogte te brengen en de plaatsing uit te stellen tot er aan de juiste voorwaarden voldaan is.

Plaatsing vast kader

Bij de plaatsing van het vaste kader en de aansluiting ervan op de ruwbouw, zijn vooral de haaksheid, de vereiste afstand ten opzichte van de ruwbouw en het opvulmateriaal belangrijke aandachtspunten. Koopt de schrijnwerker in plaats van een deurgeheel enkel een deurvleugel aan, dan komt daar ook de correcte fabricage van de omlijsting
nog bij. Dat laatste dient volledig volgens de voorschriften van de fabrikant te gebeuren.

• opvulling: om voldoende isolatie te kunnen voorzien, wordt er tussen kader en ruwbouw een afstand van 10 tot 30 mm aangeraden. Deze wordt opgevuld met minerale wol, samengedrukt tot 80 à 100 kg/m³. Is er
  tussen kader en ruwbouw onvoldoende afstand, dan biedt brandvertragend purschuim, op voorwaarde dat het voor de toepassing getest is, meestal een oplossing.
• bevestiging: houten kaders worden mechanisch aan de ruwbouw bevestigd, met bijzondere aandacht voor de locatie van nagels en schroeven. Die moeten ter hoogte van de ophangings- en draaiorganen aangebracht worden.
• haaksheid: bij de controle van de haaksheid van de omlijsting wordt er aangeraden om deze tot maximum +/- 1 mm te beperken, teneinde ook op langere termijn de maximale toegestane speling rond de deurvleugel (+/- 3 mm) niet te overschrijden.

Montage hang- en sluitwerk 

Alle bijzonderheden inzake het hang- en sluitwerk, waaronder het type, het aantal en de positie van scharnieren en sloten, zijn in de voorschriften van de fabrikant opgenomen. Andere doorboringen van de deurvleugels, bijvoorbeeld voor een spionoog, beglazing of rooster, worden in principe altijd door de fabrikant zelf voorzien. Enkel in uitzonderlijke
gevallen, waarbij de montage van deze onderdelen gedetailleerd in het proefverslag, classificatierapport of de BENOR/ATG goedkeuring beschreven is, kunnen ze door de schrijnwerker zelf toegevoegd worden.

Wettelijke voorschriften met betrekking tot de frequentie en het detail van het onderhoud of de inspectie van brandwerende deuren moeten volgens de Europese normen door de lidstaten zelf in hun reglementaire eisen opgenomen worden

Rond scharnieren wordt normaliter geen schuimvormend product aangebracht; rond sloten wel. Daarvoor moet de nodige ruimte voorzien worden.

Plaatsing van deurvleugels 

De plaatsingsvoorschriften bepalen tevens de maximale spelingen die er in de praktijk rond de deurvleugel mogen optreden. Zij mogen in gesloten toestand geenszins overschreden worden. Het gaat om de speling tussen de
deurvleugel en de omlijsting enerzijds en de deurvleugel en de vloer anderzijds. Hoewel de plaatser niet verantwoordelijk is voor de evolutie van de speling in de tijd, is het aangeraden om bij montage een reserve van 1 mm ten opzichte van de maximaal toegestane waarden te voorzien.

Wat doe ik na de plaatsing? 

Oplevering en controle

Er geldt vandaag geen wettelijke verplichting omtrent controle van de plaatsing door een daartoe erkend controleorganisme, al kan dit opnieuw wel door de opdrachtgever opgelegd of aangevraagd worden. Wordt de
deur door een gecertificeerd plaatser gemonteerd, dan kan de plaatsing sowieso als gecontroleerd worden beschouwd.
Hoe dan ook is het van belang om meteen na de plaatsing van brandwerende deuren een voorlopige oplevering aan te vragen. Dit teneinde latere discussies of problemen (bijvoorbeeld wanneer de deur bij latere werken schade oploopt) te vermijden. De plaatser dient op dat moment een plaatsingsattest af te leveren, waarin onder meer de non-conformiteiten, die niet aan de plaatser toe te schrijven zijn, beschreven staan. Gecertificeerde plaatsers brengen ook het label van het certificeringsorganisme op de deur aan.

Onderhoud

Wettelijke voorschriften met betrekking tot de frequentie en het detail van het onderhoud of de inspectie van brandwerende deuren moeten volgens de Europese normen door de lidstaten zelf in hun reglementaire eisen opgenomen worden. In België zijn deze voorlopig slechts beperkt bepaald, bijvoorbeeld in het KB van 28 maart 2014 betreffende brandpreventie op de arbeidsplaats en de voorschriften van het Waalse Gewest inzake rust- en verzorgingstehuizen.

In andere gevallen heeft de plaatser in wezen geen enkele wettelijke verplichting hieromtrent, en ligt de verantwoordelijkheid bij de opdrachtgever. Aangezien het brandwerend karakter én de goede werking van een deur ook na de plaatsing nog door tal van omstandigheden aangetast kunnen worden, raadt het WTCB wel aan om opdrachtgevers hierop attent te maken en een aangepast onderhoudsprogramma op te stellen, in overeenstemming met de richtlijnen opgenomen in STS 53.1 en TV 226.Een cruciaal aandachtspunt is in ieder geval de staat van schuimvormende producten. Zijn ze zichtbaar, dan kan de toestand visueel geïnspecteerd worden; zo niet, dan kan onder andere de aanwezigheid van vochtvlekken of beschadigingen ter hoogte van de zijkanten van de vleugel op een aantasting duiden. In dat geval moet de schuimlaag (of het betreffende deurdeel) vervangen worden. Treden er andere beschadigingen op, zoals glasbreuk, dan dient de plaatser eerst bij de fabrikant te informeren of hij de nodige herstellingen mag uitvoeren