Beleidsplan Ruimte Vlaanderen moet wooncrisis afwenden

Vlaming kan nu zelf actie vragen rond betaalbaar wonen

Nu kan iedereen dus mee bepalen hoe het Vlaanderen van morgen er zal uitzien. Embuild Vlaanderen roept op om van dat recht gebruik te maken. Dit plan heeft immers een impact op ons allemaal: we hebben allen een plek nodig om te wonen, te werken en (goed) te leven. En we willen onze kinderen datzelfde geven. Ondertussen moet er voldoende plaats zijn voor bedrijven en voor landbouwers om hun activiteit te ontwikkelen en voor de natuur en voor het water om zich te ontplooien.

Er is meer nodig dan een globale visie

Volgens Embuild Vlaanderen bevat het plan veel positieve zaken: een gedragen visie op waar en hoe nog gebouwd mag worden. De steun voor de bouwshift, de nadruk op kernversterking, een duurzame omgang met grondstoffen, de bescherming van de biodiversiteit en de nood aan klimaatadaptatie. Maar er is meer nodig dan een globale visie en goede principes om een wooncrisis af te wenden. Slecht gelegen locaties voor wonen worden terecht onder de loep genomen, maar het gaat maar om daadkrachtig beleid als er even concreet alternatieven en specifieke verdichtingslocaties worden bepaald om voldoende woningaanbod te kunnen realiseren.

Wooncrisis vermijden

450.000 woningen bouwen tegen 2050, dat is een belangrijke doelstelling van het plan. Maar het gaat om een onderschatting, aangezien de onderliggende prognoses de voorbije decennia steeds naar boven moesten worden bijgesteld. Bovendien houdt het plan geen rekening met de groeiende vraag naar o.a. studenten-, arbeids- en ouderenhuisvesting. Maar belangrijker nog: het aantal vergunningen voor nieuwbouw blijft zorgwekkend dalen. De laatste cijfers wijzen op een historisch laag niveau, terwijl de toename aan huishoudens veel woningbouwwerk vereist. Het BRV moet hier mee voor een oplossing zorgen. Nu moet duidelijk worden waar en hoe de nodige bijkomende, betaalbare woningen gerealiseerd kunnen worden. Op korte termijn. Anders gaan we naar een wooncrisis.

Aanbevelingen Embuild Vlaanderen

De Vlaming kan deze vraag nu ook stellen, want ze is belangrijk voor al wie een woning zoekt, om te kopen of te huren; voor al wie ooit nog zal moeten verhuizen; en voor al wie kinderen of kleinkinderen heeft die nog meer moeite zullen hebben om een betaalbare woning te vinden. Vanuit Embuild Vlaanderen delen we niet alleen onze bekommernissen, maar formuleren we ook een aantal antwoorden, in de vorm van aanbevelingen:

• Volg regelmatig de woningbehoefte op met prognoses die de toenemende vraag van zowel huishoudens als studenten, ouderenzorg enz. in kaart brengt. 
• Koppel aan een eenvormige visie ook voorspelbaarheid in de regelgeving over ruimtelijke ordening en wonen. Dat bevordert de rechtszekerheid en trekt projecten en investeerders aan.
• Neem niet alleen slecht gelegen locaties voor wonen onder de loep, bepaal tegelijkertijd specifieke verdichtingslocaties om voldoende woningaanbod te waarborgen.
• Lokale overheden dienen een proactieve rol te spelen in het aanwijzen van bouwlocaties, waarbij ze dan mee aan de kar gaan trekken.
• Pak de wildgroei aan lokale beperkingen en bouwpauzes aan. Te veel woningbouwprojecten worden vertraagd of sneuvelen door overmatige regels en beperkingen.
• Versimpelen en versnellen van vergunningsprocedures. De huidige situatie zorgt ervoor dat noodzakelijke projecten vaak jaren vertraging oplopen. Dit kost niet alleen tijd, maar ook geld en verstoort de hele woningmarkt. Er moet een vergunningen-turbo komen, zodat we snel kunnen inspelen op de vraag naar betaalbare woningen.
• Coördineer het beleid rond betaalbaar wonen. Nu is iedereen bevoegd, maar niemand echt verantwoordelijk om ervoor te zorgen dat de huishoudens die erbij komen ook effectief een betaalbare woning vinden. Zowel de Vlaamse overheid als elk lokaal bestuur moet een concreet engagement opnemen dat ook wordt opgevolgd.