Plaatmaterialen

Plaatmateriaal is een verzamelnaam voor grote, platte platen die gemaakt zijn van houtvezels, spaanders (stukjes hout), of dunne laagjes hout (fineer). Ze worden samengeperst met lijm tot stevige platen. Door extra stoffen toe te voegen, kunnen er platen gemaakt worden die brandvertragend of vochtwerend zijn. Je vindt ze overal terug: in meubels, vloeren, wanden en daken.

 

Spaanplaat

Spaanplaat is gemaakt van houtafval zoals zaagsel, houtkrullen en kleine stukjes hout. Alles wordt gemengd met lijm en onder hoge temperatuur samengeperst tot een stevige plaat.

• Gladde buitenkant met fijne spaanders, grovere spaanders in de midden zichtbaar aan de zijkant.
• Verschillende types: van P1 (licht gebruik, droog ruimte) tot P7 (zwaar gebruik, vochtige ruimte).
• Er zijn platen met verbeterde weerstand tegen vocht, brand, en geluid.

Waarvoor gebruikt?

Tafelbladen, ondervloeren, wanden, plafonds, verpakking.

 

Vezelplaat

Vezelplaten bestaan uit houtvezels (soms ook vlas of hennep). De bekendste is MDF (Medium Density Fibreboard). Andere types vezelplaten zijn hardboard en softboard.

MDF

MDF wordt gemaakt van hout dat eerst vervezeld wordt door warmte (thermische behandeling). Daarna gebeurt de productie volgens het droog procedé. Hierbij worden de natte vezels via een blowline geblazen. In die buis wordt de lijm toegevoegd.

De vezels worden dan gedroogd en bewaard in silo’s. Voor het maken van de platen worden de vezels in fijne lagen verdeeld en dan onder hoge druk en temperatuur samengeperst tot een stevige plaat. Door de hitte hardt de lijm uit en ontstaat er een vlak en sterk paneel.

• Sterk, glad en makkelijk te bewerken, net als massief hout.
• Je kan het in de massa kleuren (bv. zwarte MDF).
• Gemakkelijk te schilderen of lakken, de zijkanten best voorbehandelen.
• Er zijn veel verschillende types waaronder ook brandvertragende of waterafstotende MDF.

Waarvoor gebruikt?

Meubels, kasten, interieurafwerking.

Hardboard en softboard

Hardboard en softboard worden, anders dan MDF, gemaakt met het nat procedé. Bij dit proces worden de houtvezels nat verwerkt, meestal zonder extra lijm. De natuurlijke stoffen in het hout zorgen ervoor dat de vezels aan elkaar plakken.

Het verschil tussen hardboard en softboard zit in de persdruk die bij hardboard veel hoger is.

• Hardboard: dun, stevig, glad aan één kant.
• Softboard: zacht, licht, isolerend.

Waarvoor gebruikt?

Hardboard: Achterwanden van meubels, bekleding voor binnendeuren, verpakking.
Softboard: Isolatie, onderlaag vloerbekleding.

 

Triplex en multiplex

Triplex en multiplex bestaan uit meerdere oneven aantal dunne lagen hout (fineer). Die lagen worden kruislings op elkaar gelijmd en onder hoge druk en temperatuur samengeperst.

Deze opbouw zorgt voor stabiliteit en voorkomt dat de plaat kromtrekt wanneer het hout uitzet of krimpt. Dat maakt ze sterk en stabiel.

• Triplex = 3 lagen.
• Multiplex = 5 of meer lagen.
• De lagen zijn meestal tussen 0,6 tot 4 mm dik. Dunne lagen voor decoratieve toepassingen en dikke lagen voor constructieve toepassingen.
• Werkt minder dan massief hout.

Waarvoor gebruikt?

Meubels, betonbekisting (betonplex), binnenschrijnwerk, soms buiten (bij watervaste versie).

 

OSB (Oriented Strand Board)

OSB is een plaat die gemaakt wordt uit meerdere lagen houtschilfers. Die schilfers hebben een bepaalde vorm en dikte en worden met lijm samengeperst tot één stevige plaat.

De buitenzijde van de plaat bestaat uit schilfers die in de lengterichting liggen. De binnenste lagen zijn dwars of kriskras geplaatst. Dat zorgt voor extra stevigheid.

Na het persen wordt de plaat vlak geschuurd, zodat ze mooi egaal is. Soms krijgt de plaat ook een vernislaag voor bescherming.

OSB wordt ingedeeld in 4 verschillende klassen:

• OSB-1: Voor decoratieve toepassingen in droge ruimtes.
  • Toepassing: Binneninrichting, meubels.
• OSB-2: Voor constructiedoeleinden in droge omstandigheden binnenshuis.
  • Toepassing: Vloeren, verpakking, rekken.
• OSB-3: Voor constructies zowel binnen als buiten, beter bestand tegen vocht dan OSB-2
  • Toepassing: Vloeren, dakoversteek, wanden houtbouw.
• OSB-4: Geschikt voor vochtige en zware dragende constructies.
  • Toepassing: industriële opslagrekken, technische vloeren

 

Blokplaat

foto ontbreekt

Een blokplaat is een houtplaat opgebouwd uit een kern van massieve latten (meestal naaldhout), die aan beide zijden wordt afgewerkt met een toplaag waardoor deze lichter is dan bijvoorbeeld een multiplex plaat.

• Massieve latten in de lengterichting naast elkaar verlijmd.
• Toplaag dikwijls in MDF of hardboard.
• Geschikt voor grotere oppervlakken die toch relatief licht moeten blijven.

Waarvoor gebruikt?

Meubels, binnenafwerking, binnendeuren en scheidingswanden.

 

Massief houten panelen

foto ontbreekt

Deze platen zijn opgebouwd uit massieve houten latten die naast elkaar gelijmd worden tot één sterke plaat.

De groeiringen (kopshout) worden om en om gedraaid. Dat helpt om kromtrekken van de plaat te voorkomen.

• Soms zijn de latten doorlopend, of uit kortere stukjes die koud tegen elkaar of gevingerlast zijn .
• Veelgebruikte houtsoorten zijn grenen, eik en rubberwood.

Waarvoor gebruikt?

Tafelbladen, trappen, meubels, werkbladen

 

Handige weetjes:

• De dikte van platen wordt meestal gemeten in millimeters. Veel voorkomende diktes zijn 9, 12, 18, en 22 mm.
• Standaardmaten zijn vaak 2440 x 1220 mm of 2500 x 1250 mm.
• Let op de richting van de houtvezels of houtstructuur bij het opdelen van de platen.
• Brandvertragende platen zijn meestal rood ingekleurd, vochtwerende platen in het groen.
• De meeste plaatmaterialen zijn verkrijgbaar met tand en groef.
• Voorboren is nodig bij de meeste plaatmaterialen.