welke voordelen biedt een zonneboiler?

De zonneboiler lijkt na een lange tijd aan een opmars bezig. Het is dan ook een ecologische en goedkope manier om sanitair warm water te produceren. We zetten nog even de feiten op een rijtje.

van tegenvallende verkoop naar groeimarkt

Ofschoon de zonneboiler een ecologische en goedkope manier is om sanitair warm water te produceren, ging hij de afgelopen jaren niet bepaald als zoete broodjes over de toonbank. Zelfs in het begin van 2022 was er nog sprake van dalende verkoopcijfers.

"De eerste 4 maanden van dit jaar steeg de verkoop van zonneboilers met zo'n 30 procent"

Om de energiecrisis te lijf te gaan, besloot de federale regering in juni 2022 om voor woningen van minder dan 10 jaar oud het btw-tarief voor warmtepompen, warmtepompboilers en zonneboilers te verlagen van 21% naar 6%.

De btw-verlaging geldt voor alle installaties sinds 1 april 2022 tot en met 31 december 2023. Daarnaast werd ook het premiesysteem gewijzigd in de drie gewesten (zie verder), waardoor de premies voor zonneboilers over het algemeen hoger uitvallen.

KENTERING

Volgens Wim Persoons, voorzitter van de Belgische Zonneboilerassociatie (Belsolar), is er intussen, mede dankzij die maatregelen, een kentering ingezet. 

"De eerste 4 maanden van 2022 steeg de verkoop van zonneboilers met zo'n 30 procent. De verlaging van de btw zal ongetwijfeld helpen om die tendens vast te houden, of om die zelfs te versterken. Maar het zijn toch allereerst de hoge energieprijzen die de markt in beweging hebben gezet en dat begon al voor het uitbreken van de oorlog in Oekraïne."

Lees ook: 'Hoe werkt een zonneboiler?'

voordelen

De zonneboiler heeft een handvol voordelen ten opzichte van de populairdere pv-installatie:

• Hoog rendement: met een laag elektrisch elektrisch verbruik (50 kWh per jaar) kan je heel veel energie opwekken (tot wel 3.000 kWh aan sanitair warm water).
• Volledige zelfconsumptie: een zonneboiler werkt als een batterij waarvan je alle energie zelf kan gebruiken. Dat is bij een pv-installatie veel moeilijker. 
• Verlenging levensduur bijverwarming: een zonneboiler kan zo'n 4 tot 6 maanden per jaar zelfstandig instaan voor de productie van het sanitair warm water, zonder dat er bijverwarmd moet worden door een warmtepomp of gasinstallatie. Dat zorgt er dus ook voor dat de levensduur van die bijverwarmingsinstallatie aanzienlijk verlengd wordt. 
• CO₂-neutrale warmteopwekking: wanneer de zonneboiler sanitair warm water maakt zonder bijverwarming – wat dus ongeveer een half jaar per jaar mogelijk is –, dan is die productie volledig koolstofneutraal. 

Combinatie

Wil men het volledige potentieel van zonne-energie benutten, dan kan een combinatie van verschillende systemen een interessante optie zijn. Zeker bij renovaties wordt de zonneboiler gauw uit het oog verloren.

Ook bij zwembaden, die vaak bekritiseerd worden door hun hoge energieverbruik, kan een zonneboiler worden gebruikt als verwarmingsondersteuning. Een dergelijke opstelling maakt dat men op elk moment van het jaar de opgewekte energie kwijt kan.

Zonneboiler versus elektrische boiler

Financiële redenen

De keuze voor een zonneboiler in plaats van een elektrische boiler berust voornamelijk op financiële beweegredenen. Elektriciteit is nog steeds bijna twee tot drie keer duurder dan gas of stookolie. Sanitair warm water elektrisch opwekken wordt daardoor wel erg duur.

"Wanneer uw klant voor de keuze komt te staan om zijn elektrische boiler te vervangen, dan kiest hij best voor een zonneboiler met elektrische bijverwarming", benadrukt Persoons. "Hoe meer de energieprijzen stijgen, hoe interessanter de zonneboiler wordt." 

"Wanneer mensen denken dat ze safe zitten met pv-panelen alleen, vergeten ze dat je uiteindelijk de energie van al die panelen nodig hebt voor de elektriciteitsvraag van het huis en zijn elektrische toestellen"

premies

"Een zonneboiler met daarin een spiraal voor thermische zonne-energie zal uiteindelijk meer dan de helft van het elektriciteitsverbruik voor sanitair warm water dekken. Het gaat hier over bedragen die kunnen oplopen tot wel duizend euro per jaar. Dankzij de huidige premies (zie verder) wordt de investering in een zonneboiler bovendien nog aantrekkelijker."

Enkel pv-panelen niet genoeg

"Wanneer mensen denken dat ze safe zitten door installatie van pv-panelen alleen, vergeten ze dat je uiteindelijk de energie van al die panelen nodig hebt voor de elektriciteitsvraag van het huis en zijn elektrische toestellen. Het is dus beter om die energie daarvoor te gebruiken en een zonneboiler bij te plaatsen, waardoor de volledige energievoorziening, en voornamelijk de elektrische warmwaterbereiding, aanzienlijk goedkoper wordt."

Zonneboiler bij renovaties

Voornamelijk esthetische en economische bezwaren

Volgens Jurgen Naets ligt de grootste uit­daging bij de implementatie van een zonneboiler voornamelijk bij de persoonlijke smaak van de consumenten.

"In principe kan een zonneboiler in elk huis worden geïnstalleerd. Het enige aandachtspunt is dat de oppervlakte waarop de collectoren worden aan­gesloten volledig afgewerkt is."

"Veel mensen denken dat zij de collectoren enkel maar op het dak kunnen aanbrengen. Ze vergeten daarbij dat panelen ook aan de buitenmuren van hun huis bevestigd kunnen worden"

"Veel mensen denken dat zij de collectoren enkel maar op het dak kunnen aanbrengen. Ze vergeten daarbij dat panelen ook aan de buitenmuren van hun huis bevestigd kunnen worden. Niet alle panelen zijn daarvoor echter geschikt."

"Vacuümbuiscollectoren vol­doen het meest aan de eisen. Die heb je in verschillende soorten, maar ze zijn vaak ook duurder, wat dan weer een nadeel kan zijn voor de consument."

Esthetische aspect

"Naast een economisch argument speelt ook het esthetische aspect erg mee in het verhaal. De grootste uitdagingen zijn veelal niet van technische aard – er zijn genoeg bekwame vakmensen die zonder problemen een zonneboiler kunnen installeren."

"De vraag is of mensen het geld willen geven en of ze tevreden zijn met de mogelijke esthetische impact van de collectoren en de buizen, die misschien wel in enkele kamers zullen worden geïnstalleerd. Die buizen moeten daarnaast nog eens worden geïsoleerd, waardoor sommige klanten misschien wel afhaken."

Toch een goede keuze

"Toch is een zonneboiler een erg goede aanvulling op het naverwarmingssysteem dat de klant misschien al in huis heeft. Verlies niet uit het oog dat de zonneboiler daarmee compatibel moet zijn. Daarom is het interessant voor de klant om op het moment waarop hij zijn volledige verwarmingssysteem aan­past, ook zijn elektrische boiler in te ruilen voor een zonneboiler."

Of de uiteenlopende voordelen die ze daardoor zullen ervaren, zullen opwegen tegen het eerder genoemde esthetische aspect en tegen het feit dat de investeringskost ook vaak wat hoger ligt, dat is natuurlijk de zaak van de consument", besluit Naets.

De meest ecologische keuze

"Een zonneboiler kan een grote energiebesparing realiseren en maakt zo zeker deel uit van de energiemix van de toekomst", zegt Wim Persoons. Hij pleit voor een totaalpakket waarin niet alleen zonnepanelen en een warmtepomp vervat zitten, maar waarin ook de zonneboiler een prominente plaats inneemt.

 

PREMIES

Sinds 1 juli 2022 zijn de meeste energiepremies van Fluvius en de renovatiepremie eengemaakt in 'Mijn VerbouwPremie'.

Mijn VerbouwPremie is sinds 1 juli 2022 de eengemaakte premie van de vroegere renovatiepremie en de meeste premies van Fluvius voor energiebesparende investeringen.

In Vlaanderen moesten tot 30 juni de renovatiepremie en energiepremies voor een nieuwe installatie voor ruimte- of warmwaterverwarming apart worden aangevraagd. Sinds 1 juli 2022 is het premiesysteem hervormd en werden de Vlaamse renovatiepremie en de energiepremies geïntegreerd in 1 loket onder de naam Mijn Verbouwpremie.

Hier zijn er extra verhogingen voorzien voor de middelste en laagste inkomenscategorieën en zijn – voor alle doelgroepen – de premies voor warmtepompboilers (van min. 350 euro naar min. 450 euro), voor lucht-waterwarmtepompen (van min. 2.250 naar min. 3.000 euro) en hybride lucht-waterwarmtepompen (van min. 1.500 euro naar min. 2.000 euro) verhoogd.

Deze premie bedraagt steeds max. 40% van de factuur, behalve voor de laagste inkomenscategorie waar ook hogere premiebedragen gelden. Daar bedraagt de premie max. 50% van de factuur. Voor een zonneboiler kan je klant zo bv. een premie krijgen tot 2.750 euro of tot 3.300 euro wanneer hij/zij tot de laagste inkomenscategorie behoort.

In Wallonië was een energieaudit steeds verplicht om een beroep te kunnen doen op de 'Primes Habitation', maar speciaal om Waalse burgers aan te moedigen om over te schakelen van een verwarmingssysteem op basis van fossiele brandstoffen naar een hernieuwbaar systeem, werd daar een nieuwe premieregeling voor warmtepompen, warmtepompboilers en zonneboilers ingevoerd waarbij de energieaudit niet langer een vereiste is.

Dit systeem is geldig voor facturen van 1 februari 2022 tot 30 juni 2023.

En in Brussel blijven met de overschakeling van de oude premies naar de nieuwe Renolution-premies de premiebedragen voor warmtepompen, warmtepompboilers en zonneboilers even hoog, maar is er geen begrenzing van dat premiebedrag op basis van de factuur meer.

Meer info over Mijn VerbouwPremie vindt u hier

Een gunstige terugverdientijd?

"In de huidige renovatiemarkt is de elektrische boiler nog erg aanwezig", zegt Persoons. "Er wordt heel vaak over de zonneboiler gezegd dat het een technologie is die zichzelf totaal niet terugverdient ten opzichte van andere technologieën, maar dat is allesbehalve waar."

zonneboiler met gas als bijverwarming

"Zeker met de huidige hoge gasprijzen is een zonneboiler interessant", zegt Persoons. "Je klant verbruikt jaarlijks heel wat minder gas voor de verwarming van sanitair warm water. Door de premies is de investering bovendien relatief snel terugverdiend. Daarbij komt ook nog dat de gascondensatieketel minder gebruikt wordt, waardoor de levensduur verlengd wordt en er minder onderhoud aan nodig is. Die besparing is moeilijk te becijferen, maar kan makkelijk oplopen tot zo'n 100 euro per jaar."

"Zeker met de huidige hoge gasprijzen is een zonneboiler een interessante investering"

Warmtepompboiler met zonneboiler: de meest voordelige combinatie

"Tegenwoordig wordt de combinatie van een warmtepompboiler en pv-panelen aangemoedigd. Dat is terecht, want ook die investering is relatief snel terugverdiend. Toch blijkt de combinatie van een warmtepompboiler samen met een zonneboiler het meest voordelig: zo betaalt de klant niet alleen nog minder per jaar, maar verdient hij de volledige installatie ook terug op minder tijd."

"Voor een renovatie is dat uiteindelijk de meest voordelige optie. Wanneer dat niet mogelijk is, is een warmtepompboiler of een zonneboiler met elektrische bijverwarming een evenwaardig alternatief."

De zonneboiler als ideale warmtebron voor het zwembad

Een zwembad opwarmen kost heel wat energie, maar een combinatie met zonneboiler is daarvoor het ideale systeem. Wanneer u een systeem op druk heeft, dan zal de pomp de warmte van de panelen doen circuleren naar het voorraadvat.

Wanneer dat vat op temperatuur is (bv. 60 °C), zal de pomp stilvallen, waardoor het aan efficiëntie verliest. Om dat te vermijden, blijft het systeem het best steeds circuleren.

Een oplossing is een tweede afgiftesysteem te voorzien waarnaar de warmte gestuurd kan worden, zoals een zwembad.

Het principe is simpel: van zodra het voorraadvat met sanitair water de gewen­ste temperatuur heeft bereikt, zorgt de regeling ervoor dat er een omschakeling optreedt en de warmte naar het zwembad wordt gestuurd, in plaats van naar het voorraadvat.

Op die manier wordt de warmte van de zon optimaal benut en zal uw zonne­systeem langer en efficiënter werken. Zo sparen zwembadeigenaars heel wat energiekosten uit en wordt hun zwembadverwarming aanzienlijk duurzamer.

Met dank aan Belsolar, Buderus, Bond Beter Leefmilieu, Ecobouwers, Thema, Viessmann en WOLF – Van Marcke