De veelzijdige voordelen van een retentiedak

Een van de grote voordelen is de beschikbaarheid van het water. Op die manier kan bijvoorbeeld de vegetatie op een groendak steeds over voldoende water beschikken. Die planten krijgen het opgevangen water dan via capillariteit of via verdamping tot bij hen.

Daarnaast kun je het hemelwater hergebruiken als watervoorziening voor toiletten in het gebouw. Indien nodig kan dat water eerst nog gefilterd worden of een bijkomende behandeling krijgen.

Omdat het retentiedak een groot deel van dat hemelwater opvangt, wordt tijdens stortbuien de piekbelasting op ons rioleringsstelsel afgevlakt en kun je dus overstromingen voorkomen. Na die stortbuien kan het overtollige hemelwater gecontroleerd en veilig afgevoerd worden.

Naast het vermijden of op zijn minst verminderen van wateroverlast, kan een retentiedak ook voor watertekorten een oplossing bieden met de creatie van een permanente waterbuffer.

De aanwezigheid van het water zorgt daarnaast voor een koelend effect van een gebouw. Naast de directe impact op het gebouw en zijn bewoners zorgt dat ook voor een beperking van een zogenaamd urban heat island, waarbij gebouwen tijdens warmere periodes sneller opwarmen en warmte vasthouden, vooral in stedelijke omgevingen. Voorwaarde is dan wel dat gewerkt wordt met permanente buffers.

Retentiedaken zijn ook gesloten, in die zin dat ze niet in contact staan met buitenlucht. Omdat het water ook steeds in beweging is, kan algengroei voorkomen worden.

De substraatlaag fungeert in de winter dan weer als isolatielaag, waardoor vorstvorming in het water eerder zelden zal voorkomen. Bewegend water kan ook niet zo snel bevriezen.

Daarnaast wordt ook gekeken naar retentiedaken op het vlak van waterbeheer. Immers, hoe minder ruimte er is voor natuurlijke infiltratie in de grond, hoe actueler het verhaal rond waterbeheer wordt en hoe groter de rol een retentiedak of blauw dak kan spelen.

Uitdagingen en beperkingen

Daarnaast moet je wel rekening houden met enkele factoren. Zo moet je het bijkomende gewicht daadkrachtig kunnen opvangen. Ook de druksterkte van de isolatie moet aangepast zijn aan de omstandigheden.

Bovendien zijn daken met technische installaties als stookplaatsen, ventilatie-inrichtingen of liftmachines niet geschikt als retentiedaken. Voor retentiedaken met zonnepanelen zijn er wel specifieke systemen ontwikkeld.

Het retentiedak moet op regelmatige basis gecontroleerd worden op lekkages om waterschade te voorkomen. Daarnaast is een zesmaandelijks onderhoud van groot belang voor de werking van het systeem en als opvolging van de eventuele vegetatie. Tijdens dat onderhoud moeten de spuwers of overlopen geregeld gecontroleerd worden.

In feite heb je bij het ontwerp van retentiedaken maar twee beperkingen: gewicht en budget. Omdat de berging van 85 of 150 mm water op het dak de nodige gewichtsbelasting met zich meebrengt, is het niet altijd mogelijk om bij renovatie optimaal aan retentie te doen. Bij nieuwbouw, waar hier van bij het begin rekening mee wordt gehouden, is er in principe geen beperking.

De aanwezigheid van het water zorgt voor
een koelend effect van een gebouw

De helling van het dak

Vroeger heerste er het debat of je van een platdak een retentiedak kon maken. De idee dat een retentiedak geen helling had, stootte op weerstand bij technische regelgevers, fabrikanten van dakdichtingsmembranen en bij verzekeringsmaatschappijen.
Vandaag is daar intussen paal en perk aan gesteld met een WTCB-artikel uit 2019. In die TV215 wordt aangeraden om steeds een helling van minimum 2% te voorzien, om zo waterstagnaties of plasvorming te vermijden. Die hellingsgraad kan slechts weg worden gelaten indien voldaan wordt aan twee voorwaarden:

• het dak moet specifiek ontworpen zijn om tijdelijk water op te slaan en de nulhelling moet van belang zijn voor de goede werking van het waterretentiesysteem;
• de dakafdichting moet afgeschermd zijn door een andere laag (geen zichtbare, open wateropslag).

Zonder die twee voorwaarden komt een plat dak niet in aanmerking, vanwege diverse redenen: zo betekenen waterstagnaties meer gewicht op de dakstructuur en er zou een langere (duurdere) uitvoeringssnelheid van de dichtingswerken nodig zijn omdat het langer zal duren om de ondergrond voor te bereiden.
Daarnaast zul je nog met andere factoren rekening moeten houden:

• de verschillende opbouwonderdelen van het dak moeten voorzien zijn voor het bijkomende gewicht en een langdurige waterbelasting;
• er moet een noodafvoer aanwezig zijn;
• het wordt aanbevolen om het dak te compartimenteren in zones van 100 à 200 m² om bijvoorbeeld lekken sneller op te kunnen sporen;
• het is ook sterk aangewezen om na de dichtingswerken een waterdichtheidscontrole van het dak uit te voeren.

 

Met dank aan IKO, Optigrün en ProBitumen