Voorbeelden van decarbonisatie voor uw firma

Ook niet-energie-intensieve industrie moet aan de slag

Technologiefederatie Agoria organiseerde deze zomer samen met enkele partners het evenement ‘Industrial Decarbonization, Get Inspired, get started,' dat verschillende 'inspiratiesessies' omvatte. Het congres in het House of Manufacturing in Kortrijk was bedoeld voor bedrijven die op zoek zijn naar technologische oplossingen om de vergroening of elektrificatie van hun bedrijfsprocessen te realiseren. Er kwamen heel wat interessante cases aan bod.

Verduurzaming van industriële warmteprocessen

Het congres van Agoria vond plaats in het House of Manufacturing in Kortrijk. Bedrijven kunnen hier terecht voor inspiratie, ondersteuning en advies op maat voor hun industrie 4.0-uitdagingen. House of Manufacturing combineert geavanceerde apparatuur en expertise voor onderzoek & ontwikkeling in de maakindustrie.

In het kader van de Europese Green Deal en het Vlaams Energie- en Klimaatplan streeft Vlaanderen ernaar om tegen 2030 minstens 10% van het energieverbruik in de niet-ETS-industrie (industriële bedrijven die niet onder het Europese Emissiehandelssysteem vallen, vaak kmo's) te verduurzamen. Binnen deze sector is de warmtevraag verantwoordelijk voor een groot deel van de CO₂-uitstoot, waardoor het verduurzamen van industriële warmteprocessen een essentiële stap is richting klimaatneutraliteit.

Ook voor de niet-energie-intensieve industrieën zijn maatregelen cruciaal. "De Europese regelgeving wordt strenger, ook voor deze bedrijven," benadrukt Joris Van Valckenborgh, energie- en klimaatexpert bij Agoria. "Een grondige kennis van de eigen processen is daarbij onmisbaar om gerichte en doeltreffende decarbonizatie-ingrepen te kunnen doen."

Uitfasering van gas

Om de transitie te ondersteunen, kunnen ondernemingen uit de niet-ETS-sector beroep doen op subsidies, onder andere voor het uitvoeren van een energiescan. Volgens Van Valckenborgh zal de vraag naar elektriciteit in de industrie exponentieel toenemen de komende jaren, wat nu al op sommige plaatsen in België tot netcongestie leidt. "We zien reeds een duidelijke verschuiving van de belasting van het elektriciteitsnet en een uitfasering van gas, wat de nood aan slimme en geïntegreerde energiekeuzes alleen maar onderstreept," zegt Van Valckenborgh.

Veel bedrijven worstelen met dat duurzaamheidsverhaal. Encon, een onafhankelijk bureau dat bedrijven helpt verduurzamen, ondersteunt bij investeringen in verduurzaming. “We helpen bedrijven met definiëren wat duurzaamheid betekent voor de organisatie", zegt Pieter Nelissen, projectingenieur bij Encon. "Op basis daarvan worden prioriteiten vastgesteld voor de initiatieven met de meeste winstpotentie. In een tweede stap stelt Encon een plan op waarmee de strategie kan worden omgezet naar uitvoering."

"Vervolgens ondersteunen we bedrijven bij het uitvoeren van analyses, het ontwerpen van technische oplossingen en het opstellen van procedures die direct toepasbaar zijn", stelt Nelissen verder. "Encon kan instaan voor projectbegeleiding gedurende het volledige traject, van contractondertekening tot en met oplevering. Er zijn tal van oplossingen voorhanden in het kader van duurzaamheid. Het doel is om bedrijven volledig te ontzorgen."

Interessante cases

Koelingsmasterplan

Tijdens de sessie kwamen heel wat interessante cases aan bod, bijvoorbeeld Imperial Meat Products, een bedrijf dat vleeswaren produceert zoals salami, ham, kip en vegetarische producten. Het bedrijf ontwikkelde een zogenaamd koelingsmasterplan voor zijn drie vestigingen, mede ondersteund door Encon in de studie- en conceptfase. "We hebben een koelinstallatie geplaatst waar we ook de restwarmte terugwinnen", zegt Ringo Schoutteten, engineering manager Benelux bij Imperial Meat Products. "Er worden natuurlijke koelmiddelen gebruikt in plaats van synthetische."

Imperial Meat Products wil zo inspelen op de strengere wetgeving. "Als synthetische koelmiddelen lekken, zorgt dat voor een broeikaseffect en wij willen net onze CO2 uitstoot verminderen in het kader van onze globale duurzaamheidstrategie", legt Ringo Schoutteten uit.

De nieuwe installatie is energiezuiniger en verbruikt 10 tot 20 procent minder elektriciteit. Door het implementeren van warmterecuperatie is er een daling van 30 tot 50 procent op het gasverbruik. De meerkost om de verloren warmte te valoriseren is op enkele jaren terugverdiend. We kregen enkel subsidies van het Vlaams Agentschap voor Innoveren (VLAIO) voor het warmteproces.”

Vernieuwde stoomketel

Er was ook een interessante case bij drankenproducent Konings NV uit Zonhoven. Het bedrijf heeft namelijk plannen om de stoomketel te vernieuwen, waarvoor het samenwerkt met Encon. Hoewel al heel wat studiewerk is verricht, is er nog geen beslissing genomen. "We hebben aan de energiescan, die niet veel kost, nochtans veel gehad”, zegt Koen Meyers, duurzaamheidsmanager bij Konings. "Maar duurzaam zijn is niet zo maar elektrificeren zonder nadenken. We willen echt kijken wat we nodig hebben."

Van Valckenborgh: "Een grondige kennis van de eigen processen is onmisbaar om gerichte en doeltreffende decarbonizatie-ingrepen te kunnen doen"

Bij Konings worden alle opties bekeken. "Een nieuwe gasketel zou de goedkoopste oplossing zijn", weet Meyers. "Er wordt ook aan een warmtepomp gedacht. Een elektrische boiler met een hoog vermogen is dan weer kostelijk. Met een hybride stoomketel sparen we veel gas uit. In veel fabrieken zoals de onze hebben veel processen warmte of koude nodig. De processen hebben een bepaalde basislast. De lage basisstromen zijn makkelijk te elektrificeren, maar bij het opstarten, is er vaak een warmte- of koudenood."

Een stoomketel deels of volledig op waterstof

De Callens Group, gespecialiseerd in in warmte- en luchttechnieken, gaat prat op projecten met slim geïntegreerde technieken op maat van elk bedrijf. Elektrificatie is volgens Callens één van de best bereikbare wegen richting de Europese klimaatdoelstellingen.

De 100% elektrisch gevoede ketel bij Agfa Gevaert in Mortsel is daar een mooi voorbeeld van. Ze schroeft de CO2-uitstoot fors terug én zorgt voor een betere netbalancering. Maar ook alternatieve brandstoffen zoals waterstof hebben hun plaats in de energietransitie. Zo engineerde de Callens Group als eerste een stoomketel die zowel deels als volledig op waterstof kan draaien.

"Wij zijn klaar om de industrie meer flexibiliteit te geven in hun procesenergie," licht salesmanager bij Callens Group Jelle Bauwens toe. "Onze technologieafdeling blijft groeien om vooruit te blijven op de nieuwste ontwikkelingen. Zo kunnen we bedrijven helpen die worstelen met prangende vragen. De meest gehoorde vragen: 'Wat is het juiste warmteconcept voor ons productieproces? En hoe kunnen we energie maximaal recupereren?' Wij helpen hen met berekende adviezen.”

Drie ovens vervangen

Tot slot was er nog een case bij Hydro Extrusion in Lichtervelde: een bedrijf in aluminium en hernieuwbare energie. "We hebben het energieverbruik verlaagd door drie ovens te vervangen”, lichtte Duurzaamheidsverantwoordelijke Vincent de Jonge de case toe. "Daardoor gaat de productie ook efficiënter. We doen ook aan energiemonitoring om alles in kaart te brengen. Dat geeft een goed inzicht in het verbruik."