“Groeien is makkelijker dan klein blijven”

Tuinarchitect Ken De Vos over de ‘juiste’ manier van groeien

Tuinen Ken De Vos is na vijftien jaar uitgegroeid tot een vaste waarde in de streek van Lievegem. “Ik geloof sterk in lokaal ondernemen. Door verankerd te zijn in je eigen streek, groei je vanzelf. Toch is groei niet altijd een zegen: als je te snel gaat, loop je het risico dat je je werk niet kunt bijhouden. We hebben vorig jaar duidelijke keuzes gemaakt: we gaan ons verder specialiseren in totaalprojecten met zwembaden, andere activiteiten geven we door aan specialisten in de streek die ons op hun beurt weer werk geven.”

Grenzen aan de groei

Ken De Vos heeft een atypisch parcours doorlopen. Na zijn studies psychologie ging hij voor Electrabel werken, waar hij in korte tijd doorgroeide naar een hoge functie. “Ik ben begonnen als planningsverantwoordelijke voor het district Evergem, maar werd al snel verantwoordelijk voor Vlaanderen en vervolgens voor België. Het was een leuke job, maar het was zwaar en ik was van vijf uur ‘s ochtends tot acht uur ‘s avonds weg van huis. Na een tijd begon ik angstaanvallen te krijgen. Dan heb ik me bezonnen over wat ik kon en wilde doen. Ik ben opgegroeid op het platteland, ik had al ‘groene vingers’ en ik dacht: als ik in de uren waarin ik nu van huis ben als zelfstandige werk, dan zal ik goed mijn boterham verdienen. Ik ben in 2005 aan een opleiding tot tuinarchitect begonnen en ben meteen zelfstandige in bijberoep geworden; sinds 2007 ben ik voltijds zelfstandig tuinarchitect. Het is een prachtig beroep. Je kunt totaalprojecten doen en je hoeft niet het hele land te doorkruisen. Ik ben nu veel rustiger geworden.”

Keuzes maken

Al snel begon De Vos’ bedrijf te groeien als kool: al in 2009 was de eerste medewerker een feit, ondertussen werkt De Vos met tien medewerkers. In 2012 werd het magazijn te klein en werd er een nieuw aangekocht; in 2017 was dat opnieuw te klein en werd er een nieuw gebouwd. Vorig jaar pakte De Vos zijn bedrijfsstructuur aan.
“Het is makkelijker om te groeien dan om klein te blijven. Je doet iets, je wil dat goed doen, de vraag volgt vanzelf. Ik zeg ook niet graag ‘neen’ tegen de mensen. Wanneer we in een tuin bezig zijn, dan komt onvermijdelijk de vraag of we nog wat extra dingen kunnen doen nu we daar toch zijn. Ik zou moeten zeggen dat dat niet gaat, dat we voor die extra zaken binnen een halfjaar kunnen terugkeren. Maar ik kan dat niet. Wat ik vorig jaar wel heb gedaan, is afbakenen: waar zijn we goed in, wat blijven we zelf doen en wat laten we door anderen doen? Zo zijn we gestopt met elektriciteit. Vroeger deden we dat zelf, nu vragen we een elektricien. Die kan dat sneller en beter. Tuinhuizen en houten poorten zullen we blijven verkopen, maar de uitvoering geef ik door aan een schrijnwerker. Ik zal wel alles blijven coördineren, voor de klant verandert er niets, maar ik ga meer samenwerken met specialisten. We werken meer en meer samen in de streek, ik ben erg voor regionaal ondernemen. Dat is een wisselwerking: je geeft werk door aan specialisten en je krijgt zelf werk terug.”

Zwembaden

“We willen ons verder toespitsen op zwembaden. Die zitten momenteel enorm in de lift. De coronacrisis heeft de sector zeker nog een extra duw gegeven, omdat men niet of minder op reis dacht te kunnen gaan, maar dat effect is ondertussen weggeëbd. Maar ook los daarvan worden er veel meer zwembaden besteld, door het warme en droge weer. Wanneer het dertig graden is, wil iedereen een zwembad. Dat zijn vaak impulsieve beslissingen. Als je die goed opvolgt, dan verkoop je. Zwembaden zijn ook makkelijker te plannen: twee ploegen in aanleg en een ploeg die de zwembaden installeert. Die laatste kan elke week opschuiven en de andere ploeg heeft een tweetal weken om alles af te werken. Zo kun je draaien. Een specialisatie is vandaag een noodzaak. Ik wil zeker totaalprojecten blijven doen, maar wel met een bepaalde focus. Wanneer je alles wilt doen, dan doe je niets goed.”

Personeel

“Ik werk nu met tien goede vaste medewerkers en ik heb voor mezelf uitgemaakt dat het zo goed is. Ik wil regionaal blijven werken en ik wil ook nog een leven naast mijn werk. Ik heb vijftien jaar heel hard gewerkt; nu wil ik proberen om mijn weekends toch wat te respecteren. Van 7 tot 19 uur ben ik bereikbaar, nadien leg ik mijn smartphone weg.” Toch sluit De Vos een verdere groei niet helemaal uit.
“Als je mij morgen tien goede werkkrachten kunt geven, dan mogen die alle tien beginnen. Goede werknemers vinden is een groot probleem – ik denk dat dat voor elke zelfstandige zo is. Wat is een goede werknemer? Iemand die iets kan en ook gemotiveerd is. Die combinatie is helaas zeldzaam. Ik heb al – goede! – medewerkers gehad die twee, drie dagen per week ongewettigd afwezig waren, en dat maanden aan een stuk. Zo kun je niets plannen. Orde en netheid vormen ook vaak een probleem.”
Op de vraag waaraan dat ligt, luidt het antwoord enigszins verrassend: “Aan onszelf. Wij moeten onze jeugd beter opvoeden. Ik zal niet zeggen dat wij perfect opgevoed zijn, maar we hebben wel respect en werkethiek meegekregen. Dat ontbreekt bij sommige mensen – evengoed bij veertigers, hoor.”

Kennisprobleem

“Bij jonge mensen is er daarnaast vaak een te groot gebrek aan praktische kennis. We werken samen met scholen voor stages – van onze tien werknemers zijn er zeven die hier mochten blijven na een stage. Dat zouden er veel meer kunnen zijn, maar helaas komen hier veel jongeren toe die nog nooit een boomzaag in hun handen hebben gehad. In de vijftien jaar dat ik ermee bezig ben, is het beroep van tuinaannemer sterk veranderd. Het is veel technischer geworden, de tuinaannemer moet van alles iets kunnen. Op scholen ligt de nadruk nog te vaak op plantenkennis. Ik heb mijn mensen jarenlang zelf opgeleid, maar nu kan ik het niet meer – mijn werknemers en ik hebben er de tijd niet meer voor. Je verliest gewoon te veel tijd en geld als je iemand in dienst moet nemen die je nog helemaal moet opleiden.”

Het belang van een goede communicatie

Online …

Opvallend aan Tuinen Ken De Vos is de mooie website, waarop duidelijk gecommuniceerd wordt. Zo werd er beslist om tijdens de coronacrisis drie weken te sluiten, een beslissing die ook duidelijk gemotiveerd wordt op de website. “Ik heb dat beslist om veiligheidsredenen, ik wilde mijn werknemers niet in gevaar brengen. Ik wilde ook niet dat ik mijn werven van dag op dag zou moeten stilleggen. Je machines staan dan overal verspreid en alles ligt overeind. We hebben dus afgewerkt waar we nog aan bezig waren en dan de situatie even rustig bekeken. De afbouw moest gecontroleerd gebeuren. Ik heb ook maar vijf bestelwagens, dus ik kon maar vijf mensen tewerkstellen. Mensen begrijpen dat, maar je moet het wel goed uitleggen. Daar is een website een ideaal middel voor. Ik steek daar veel tijd en moeite in.”

… en offline

“Ook in het echt probeer ik altijd vlot te communiceren. Ik probeer zo weinig mogelijk regeltjes en systeempjes te hanteren. In vijftien jaar tijd heeft er hier nog nooit iemand een handtekening gezet; alles gebeurt in vertrouwen. Ik heb daar nog nooit problemen mee gehad. Ik probeer mensen wel aan te voelen. Wanneer er hier iemand zit bij wie ik me niet goed voel, dan ga ik er niet op in. Er moet een ‘klik’ zijn. Ik hanteer wel twee eenvoudige principes: we proberen nieuwe verkavelingen en jonge mensen te vermijden. Mijn cliënteel is tussen de 40 en de 70 jaar oud. Die mensen hebben wat budget en weten hoe de wereld draait. Jonge mensen kunnen veel minder goed inschatten wat alles kost, en zijn teleurgesteld wanneer blijkt dat ze hun droomtuin niet meteen kunnen verwezenlijken. Ik wil geen mensen teleurstellen.”

Webshop

Tuinen De Vos heeft ook een uitgebreide webshop, maar daar kan niets besteld worden. “Mensen kunnen wel de prijzen zien en zien wat we in huis hebben, wat we kunnen aanbieden. Ik wil niet dat ze zaken bestellen en dan wekenlang moeten wachten. Daarom heb ik de bestelmogelijkheid uitgeschakeld. Als ze dan toch willen bestellen, dan doen ze een offertevraag, ze moeten nog niet betalen. Dan bekijk ik persoonlijk of we iets in stock hebben, en als dat zo is, dan stuur ik een offerte: dan betalen, dan geleverd. Als je automatiseert, dan krijg je ontevreden klanten: ze moeten te lang wachten of er wordt iets verkeerd geleverd … In communicatie tussen mensen en computers is er altijd wrijving. Nu heb ik altijd een persoonlijke schakel ertussen. Mijn naam staat daarop, en als mensen zich frustreren in je webshop, dan straalt dat af op je volledige bedrijf – zeker omdat wij als tuinaannemer vaak de laatste schakel zijn en mensen al problemen achter de rug hebben.
Met onlinereviews en Facebookreacties is je reputatie snel gemaakt of gekraakt. Momenteel beheer ik dat allemaal zelf: website, sociale media, mails, offertes, planning, bestellingen, werven opvolgen, tekenen en klantenafspraken. Daarvoor zoek ik nog iemand, maar je kunt daar niet zomaar een administratieve kracht op zetten; het moet iemand zijn met ervaring en technische kennis. Het zou een goede functie zijn voor iemand die al lang in de tuin heeft gewerkt maar het werk niet meer wil of kan doen.
Tuinen ontwerpen en aanleggen is echt een prachtig beroep. Als ik – in het echt, maar ook via sociale media – zie hoe wij mensen gelukkig maken, dan is mijn missie geslaagd.”