relighting resulteert in aanzienlijk lager energieverbruik
verlichting; echte energieverslinders
Wist u dat het elektriciteitsverbruik stijgt van jaar tot jaar en tegenwoordig bijna een kwart van de in Europa verbruikte primaire energie uitmaakt? In scholen, kantoorgebouwen en andere tertiaire gebouwen gaat zelfs 20 tot 50% van het elektriciteitsverbruik naar verlichting; echte energieverslinders dus. Een verbetering van de verlichtingsinstallatie dankzij relighting kan in dat geval niet alleen een mooie daling van uw klants energiefactuur opleveren, maar zorgt ook voor comfortabele verlichting op de werkplek, wat voor minder vermoeidheid en meer productiviteit bij werknemers zorgt.
Relighting toegelicht
Verlichting is vanzelfsprekend en ontsnapt dan ook aan onze aandacht, zolang ze naar behoren werkt. Maar als het op energieverbruik aankomt, is verlichting nochtans de meest verraderlijke van alle nutsvoorzieningen in een bedrijf. Relighting kan het besparingspotentieel sterk doen toenemen, en dan is er nog niet gesproken over het visuele comfort en het gemakkelijk onderhoud.
Een ‘verlichte’ definitie
Relighting is het renovatieproces binnen niet-residentiële gebouwen (in één of meerdere lokalen) voor de vernieuwing van de bestaande verlichting, om tot een lager energieverbruik te komen. Het doel is het bekomen van een energie-efficiënte verlichtingsinstallatie met een lager geïnstalleerd vermogen, een langere levensduur, een beter visueel comfort en een gemakkelijker onderhoud.
Relamping, uplamping of retrofit?
Het is niet ongebruikelijk dat relamping en retrofit als synoniemen voor relighting worden gebruikt. Dat doet bij veel kenners de wenkbrauwen fronsen. Een relamping is het vervangen van de lampen in de installatie door hetzelfde type lampen – zoals T8 36 W vervangen door T8 36 W. Dat vertoont veel gelijkenissen met uplamping, met dat verschil dat het laatste lampen vervangt van hetzelfde type, maar met een betere kwaliteit of lager verbruik – zoals T8 66 W vervangen door EcoT8 32 W. In beide gevallen is geen enkele interventie op de armatuur vereist. Bij retrofit worden bestaande lampen vervangen door een ander type lampen, bijvoorbeeld de vervanging van halogeenspots door ledspots, of zoals T8 36 W vervangen door een ledbuis T8 17 W. Zowel relamping, uplamping als retrofit kunnen een gunstige invloed hebben op het energieverbruik. Ze kosten uiteraard heel wat minder dan een relighting. De potentiële winsten zijn echter ook heel wat lager en comfortproblemen zullen ermee niet opgelost worden, integendeel zelfs.
premies en subsidies
REG-premie
Ondernemingen hebben in 2020 recht op een aantal premies bij het investeren in energiebesparing (zoals relighting) en hernieuwbare energie. Een eerste mogelijkheid is de REG-premie in bestaande niet-woongebouwen die aangesloten zijn op het elektriciteitsdistributienet sinds 1 januari 2006. De REG-premie kan oplopen tot 15.000 euro en kan slechts eenmaal per ruimte worden toegekend. Installaties die daglichtsturing of bewegingsdetectie voorzien, kunnen rekenen op een hogere premie, gaande tot 20.000 euro. Opgelet: dit is niet van toepassing voor elke vorm van buitenverlichting.
Verhoogde fiscale aftrek
Ondernemingen hebben naast de REG-premie vaak ook recht op een verhoogde investeringsaftrek van 13,5 tot 15,5% voor investeringen die uitgevoerd worden met het oog op de verhoging van het energetische rendement van verlichtingsapparatuur en de investeringen in verlichtingsapparatuur ter vervanging van de bestaande middelen. De investeringen met het oog op het verhogen van de capaciteit, komen niet in aanmerking. Deze steun kan enkel worden aangevraagd voor investeringen in bestaande gebouwen ouder dan vijf jaar of voor apparatuur waarvan de ingebruikneming meer dan drie jaar geleden plaatsvond.
de toekomst van relighting
Eco-design regelgeving
Dat de toekomst veel in petto heeft voor relighting, zal niet menig man verbazen. Vanaf 2021 gaat namelijk de nieuwe ecodesign regelgeving in voege waarbij bepaalde traditionele lampen uit de markt wordt geweerd.
In eerste instantie zullen vooral de professionele compactfluolampen (type PL) en bepaalde halogeenlampen verdwijnen. De laatste categorie heeft een korte levensduur, waardoor snel overgeschakeld moet worden naar ledverlichtingstoestellen. In 2023 wordt verwacht dat de resterende halogeenlampen alsook bepaalde T8-lampen geweerd zullen worden, waarbij relighting dan zeker de voorkeur zal krijgen op retrofit met ledbuizen.
Project IntelLicht in de kijker
Dat relighting een hot topic is, illustreert zich onder meer in het project IntelLicht, van KU Leuven, Volta en WTCB. De cluster Groen Licht Vlaanderen was aanvrager van dit project, dat wordt uitgevoerd in de periode oktober 2018 tot en met september 2020.
De nieuwe verlichtingsinstallaties met ledverlichting hebben een steeds betere performantie. Daarnaast zorgt lichtregeling voor energiebesparing en visueel comfort. Deze intelligente systemen bieden veel potentieel, maar ook de uitdagingen mogen niet over het hoofd worden gezien. De concrete noden en doelstellingen vallen uiteen in drie onderdelen:
- een neutraal overzicht met pro’s en contra’s van de diverse systemen;
- installatie, afstelling en opvolging (commissioning);
- integratie in een ruimer geheel: behalve met verlichting krijgt de doelgroep – installateurs, architecten en studiebureaus – ook te maken met de wereld van IT en andere domeinen.
De doelstelling van het project is loepzuiver: duidelijkheid creëren rond de regel- en stuurmogelijkheden voor verlichting en de effectieve toepassing ervan. Zo wordt onder meer gefocust op de installatie, integratie, inregeling, opvolging, het belang van commissioning en de meerwaarde van integratie en bijkomende functionaliteiten.
Voor meer informatie: https://www.intellicht.org
