"ZONDER VEEL KLEERSCHEUREN UIT DE CRISISSEN GEKOMEN"

Jos Heylen prijst zich gelukkig tijdig geïnvesteerd te hebben

Schrijnwerk ging op bezoek bij Jos Heylen, een interieurspecialist uit Hulshout. De aanleiding was de winst in de categorie Interieurelementen op de Schrijnwerk Awards 2022. Maar Jos had nog heel wat meer te vertellen, niet in het minst over de opeenvolgende crisissen waarmee de schrijnwerksector te kampen heeft. Toch slaagde hij erin die grotendeels op te vangen, dankzij een eerdere investering in een nieuw atelier.

Jos Heylen in een notendop

Jos Heylen nv is een firma uit Hulshout gespecialiseerd in interieurbouw. 2023 is meteen een jubileumjaar, want het bedrijf bestaat 75 jaar. "Mijn vader en grootvader startten de werkzaamheden in 1948", steekt Jos Heylen van wal. "Aanvankelijk ging het vooral om algemene schrijnwerkerij, gekoppeld aan een meubelwinkel waar tussen 1973 en 1983 vooral de klemtoon op lag. In 1983 heb ik die schrijnwerkerij nieuw leven ingeblazen."

"In het begin deden we nog alles, maar al snel werd duidelijk dat we met het oog op bepaalde investeringen keuzes moesten maken. Aangezien ik meubelmaker van opleiding was en in avondonderwijs voor binnenhuisarchitect studeerde, was de keuze voor interieurinrichting vrij snel gemaakt."

Werkgever op zijn 22e

"Ik heb de zaak van mijn vader overgenomen toen ik 19 was. Amper drie jaar later was ik al werkgever. Het is dus allemaal vrij snel gegaan. Rond 1990 werkten we met een zestal personen. Eigenlijk heb ik constant geïnvesteerd: in mensen, waardoor we nu in totaal met 31 medewerkers zijn, in een vernieuwd atelier in 2004 en in een nieuwe toonzaal in 2010. De meest recente investering dateert van 2019 en omvat een totaal nieuw atelier. Dat ging gepaard met heel wat extra machines en betekende een belangrijke mijlpaal voor ons bedrijf."

"We doen aan authentiek vakmanschap, gekoppeld aan de modernste machines"

high-end klantenbestand

Het klantenbestand van Jos Heylen bestaat voornamelijk uit particulieren. "Ik schat dat particulieren ongeveer 80% van ons klantenbestand uitmaken. De rest wordt uitgemaakt door horeca en kantoren. We mikken vooral op de midden- en hogere klasse, wat betekent dat we heel veel high-end projecten afwerken. Qua hinterland zijn we vooral actief in een straal van 50 kilometer rond Hulshout."

AUTHENTIEK vakmanschap, moderne machines

Jos Heylen: "Bij ons kan je terecht voor een combinatie van authentiek vakmanschap gekoppeld aan de modernste machines in ons atelier. We willen in de kopgroep van ons eigen vakgebied spelen. Wij mikken eerder op de uitdagende projecten, minder op seriewerk."

"Ik herinner me dat een stagebegeleider van een van onze stagiairs danig onder de indruk was van onze graad van automatisatie en het maatwerk dat we hier kunnen leveren. We tekenen immers al onze projecten uit in TopSolid. Die tekeningen worden vertaald naar de CNC-machines en die maken alles klaar voor de montage. Dat wil absoluut niet zeggen dat onze ateliermedewerkers pure zogenaamde 'platenleggers' zouden zijn. Het maatwerk dat wij aan onze klanten aanbieden, vereist immers wel degelijk inzicht en een grote vakkennis."

"Vijver is leeg"

Jos Heylen stelt momenteel 31 mensen tewerk. Bijkomend personeel vinden blijkt een aartsmoeilijke opdracht. "Stellen dat het een zeer grote uitdaging is, is een understatement", zegt de zaakvoerder. "Ik durf gerust te stellen dat de vijver helemaal leeg is. Zelfs interimkantoren gaan nu actief mensen in het buitenland zoeken."

"Stielmannen die om de een of andere reden van vandaag op morgen zonder werk vallen, die hebben de werkgevers maar voor het uitkiezen. De dag dat je als werkgever zelf kon kiezen uit een selectie van kandidaten, ligt al een tijdje achter ons. Het komt er dus op aan je bestaande werknemers te koesteren en dat kan op allerlei manieren. We hebben weinig of geen last van personeelsverloop en wie hier dan toch vertrekt, wordt vaak zelf zelfstandig."

Nieuw atelier

In 2019 verhuisde Jos Heylen naar zijn nieuwe atelier. Het omvat onder andere een automatisch magazijn op verdieping. "We beschikken uiteraard over een kantlijmer, maar ook over een verticale CNC-machine. Onze huidige CNC-machine is 14 jaar oud en wordt in maart vervangen door een nieuwe 5-assige. Dat zat al in de planning toen we vier jaar geleden naar hier verhuisden, en dat plan wordt nu uitgerold."

"Achteraf gezien zijn wij de coronaperiode goed doorgekomen. Maar dat ik ongerust geweest ben, durf ik gerust toe te geven"

Blijven produceren in coronaperiode

Net als zovele sectoren wordt ook de schrijnwerksector geconfronteerd met een reeks opeenvolgende crisissen, te beginnen met de coronaperiode. Die kwam Jos Heylen al bij al zonder veel kleerscheuren door.

"Corona overviel iedereen. Ik herinner me nog dat de eerste lockdown op een donderdagavond werd aangekondigd. Op vrijdagochtend vroeg ik aan mijn sociaal secretariaat meteen technische werkloosheid aan. Aanvankelijk deed men daar wat sceptisch over maar al snel werd duidelijk wat de impact was. Onze plaatsingen vielen bijvoorbeeld helemaal stil omdat we niet langer binnen mochten bij particulieren. De tekenafdeling en de productie zijn wel verder blijven werken. Op die manier konden we een voorsprong opbouwen."

"Eenmaal de lockdown voorbij was, hebben we alles versneld geplaatst bij onze klanten. Dat konden we door enkele mensen uit het atelier mee op montage te sturen. Achteraf gezien zijn we die periode dus vrij goed doorgekomen. Maar dat ik ongerust geweest ben, durf ik gerust toe te geven. Wij komen immers op het einde van de bouwketen en worden uiteraard pas betaald wanneer de werf opgeleverd wordt. Geen plaatsing betekent dus ook geen facturatie, terwijl mijn tekenaars en productiemedewerkers wel verder werkten. Gelukkig hadden we de voorbije jaren een spaarpotje aangelegd en konden we die periode overbruggen."

Extra magazijn

De ene crisis was nog niet volledig over of de materialencrisis diende zich al aan. Aan voldoende materialen tegen een aanvaardbare prijs geraken, bleek geen sinecure.

"Ik herinner me dat er eens zeven pakken platen geleverd moesten worden en er bleek amper eentje op de vrachtwagen te liggen. Daarop zijn we met twee man een hele week bezig geweest met het zoeken van alternatieven. Een geluk bij een ongeluk was dat we in 2019 naar deze locatie zijn verhuisd en dat we dus de oude locatie konden gebruiken als opslagruimte. Alle platen die we konden bestellen, hebben we ook effectief besteld. In eerste instantie wilden we niet zonder vallen."

"Maar toen de prijzen exuberant begonnen te stijgen, wilden we met onze stockage ook die trend voor zijn. En dat is aardig gelukt. Want er is niets lastiger dan bij je klant te moeten afkomen met een meerprijs als gevolg van de gestegen grondstoffen."

leveringen liepen achter

"De situatie is inmiddels merkbaar verbeterd, maar we blijven op onze hoede. We blijven ons extra magazijn gebruiken, want de situatie is zeker nog niet stabiel. De prijzen voor massief hout zijn wel afgenomen, maar de prijzen voor plaatmaterialen blijven nog vrij volatiel. Maar het gaat bij ons niet alleen om houtproducten. Ook de keukentoestellen waren een groot probleem. Normaliter worden die drie weken voor de montage geleverd. Levering was ook nooit een probleem. En dan plots blijven je Miele-toestellen meer dan een jaar achter. In die periode hebben we ook de fabriek in Duitsland bezocht en de CEO zelf, Markus Miele, is ons de situatie komen uitleggen. Hij zat er ook duidelijk mee. Dat probleem hebben we proberen te ondervangen door onze toestellen meteen te bestellen van zodra een klant onze offerte goedkeurde. Stock aanleggen dus alweer."

"Tegen gestegen energiekosten sta je zo goed als machteloos"

Energiecrisis

En om het plaatje helemaal volledig te maken, werd de materialencrisis aangevuld met een energiecrisis. "Die torenhoge energieprijzen hebben ons vorig jaar een flink stuk van onze marge gekost", zegt Jos Heylen onomwonden. "Elke andere crisis hebben we zo goed mogelijk proberen te ondervangen, maar tegen die gestegen energiekosten sta je zo goed als machteloos. Een onaangekondigde doorrekening naar de klanten proberen we zoveel mogelijk te vermijden. Optimalisatie en efficiëntieverhogend werken is de enige oplossing. Gelukkig verhuisden we in 2019 naar een goed geïsoleerd atelier met een dak vol zonnepanelen en vloerverwarming. Dat verlichtte de pil enigszins, maar zeker niet volledig. Zonder de investering in ons nieuw atelier was de situatie evenwel nog veel erger geweest."

unieke koffiekar

De directe aanleiding voor dit interview met Jos Heylen was zijn overwinning op de Schrijnwerk Awards in de categorie Interieurelementen. "Het betreft de realisatie van een koffie- en desserttrolley voor restaurant Innesto in Zonhoven. Dankzij de combinatie van kennis en ervaring wist het team van Jos Heylen het uitmuntende ontwerp van Mieke Van Herck Architects om te zetten naar een functioneel meubel dat de waarden van Innesto reflecteert."

"In eerste instantie komen heel wat hoogwaardige materialen samen. Tegelijk was het voor ons een technische uitdaging omdat de kar aan alle kanten uittrekelementen heeft. De afmetingen van de kar zijn eigenlijk vrij beperkt, vooral in de diepte. De stabiliteit was dus een bijzonder aandachtspunt, omdat de wielbasis beperkt was. Door met tegengewichten te werken, zijn we er zeker in geslaagd om de kar heel stabiel te houden en toch vrij flexibel in gebruik. De klant wou een object dat spontaan nieuwsgierigheid zou wekken bij zijn klanten. En ik denk dat we daar zeer goed in geslaagd zijn. Want telkens er in de zaak technisch aangelegde klanten over de vloer komen, willen ze de kar van naderbij bekijken."