PIVOTDEUREN IN OPMARS dankzij installatiegemak

Tegenwoordig gaat heel wat aandacht naar de invulling van het interieur. Sfeer, comfort, stijl, gebruiksgemak, het zijn allemaal voorwaarden waaraan de interieurelementen afgewogen worden. Vandaag blijkt de focus weleens op de binnendeur te liggen, waar blijkt dat men steeds vaker iets anders wil dan de klassieke binnendeur. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat de pivotdeur in opmars is.

 

TWEE RICHTINGEN

Pivoterende of taatsdeuren worden gedefi­nieerd door hun draairichting. Daar waar een klassieke binnendeur zowat altijd in één richting wegdraait, kan de pivotdeur per definitie in beide richtingen geopend worden. Dat is mede mogelijk door het ontbreken van de slag aan de deurstijl.

Daarnaast moeten we het ook hebben over de positie van het draaipunt. Dat draaipunt is tweeledig en bevindt zich op de vloer en in het plafond. De pivotdeur wordt dus geopend rond een verticale as, die zich in het vlak van de deur bevindt.

Van buitenbeentje naar gemeengoed

Pivotdeuren bestaan al langer dan vandaag. Het klassieke pensysteem is al jaren beschikbaar, en dat in alle prijssegmenten, net als het pivotscharniersysteem. Wat opvalt, is hun huidige hausse. Fabrikanten wijzen op onmiskenbare groeicijfers en zien dat ze tegenwoordig in zowat de helft van de (nieuwe) woningen geïnstalleerd worden.

Dat komt omdat pivotdeuren niet enkel in grote afmetingen hoeven te komen; ook in smallere deuropeningen van bv. 930 mm wordt erg vaak een pivotdeur geplaatst.

NAADLOOS GEHEEL

Een pivotdeur is de keuze bij uitstek bij een strak interieur. De meeste systemen worden namelijk voorzien van onzichtbare scharnieren, waar het hele mechanisme ook in verborgen zit. Samen met de afwezigheid van deurstijlen zorgt het geheel voor een erg naadloos en strak geheel. De deur kan overigens later gemeten en geplaatst worden, waardoor een grotere flexibiliteit ontstaat – ook budgettair.

FLEXIBEL IN ZOWAT ALLES

Flexibiliteit komt quasi altijd om de hoek kijken bij pivotdeuren. Zo kan de pivotdeur eigenlijk gemaakt worden uit zowat elk materiaal, zolang de scharnieren er maar in of aan kunnen worden bevestigd. Dat kan hout, staal, glas, maar evengoed steen zijn. Daarnaast kan er gekozen worden uit uiteen­lopende afmetingen. Dat gaat van plafondhoge deuren tot pivoterende wanden. Fabrikanten wijzen er wel op dat de deur een maximumgewicht heeft van 500 kg.

Aspositie

Bij pivotdeuren heb je twee keuzes: ofwel laat je de deur excentrisch draaien, ofwel centraal. Dit laatste wordt dan vooral toegepast bij bredere types. Bij het excentrisch draaien kan gekozen worden uit verschillende posities: ofwel dicht bij de deurstijl (vaak 90 of 130 mm uit de muur), maar evengoed op 1/3 of 1/4 van de deurbreedte.

Los daarvan zit de as vanzelfsprekend ook altijd in het midden van de deur. Spreken we bv. over een deur van 40 mm dik, dan zit de as altijd op 20 mm.

Demping op maat

Een (theoretisch) nadeel aan een pivotdeur is dat die zonder demping binnen de kortste keren stukgaat: de pivotdeur kan immers al te makkelijk opengegooid worden. In de scharnieren zit evenwel een dempingssysteem (mechanisch met bv. een gasveer, hydraulisch met een pomp) dat ervoor zorgt dat de deur zacht dichtvalt of dat die niet langer bruusk geopend kan worden.

Die demping kan ook progressief ingesteld worden: hoe harder de deur geopend wordt, hoe meer demping er zal optreden.

Lichte bediening

Hoewel de pivotdeur best zwaar kan zijn, kan het moeilijk zijn om die vlot te laten bewegen. Scharnieren zijn echter zo ontwikkeld dat het systeem ook ‘helpt’ om de deur makkelijk te openen, zodat ook kinderen de deur kunnen gebruiken. Uit testen heeft een deur van zo’n 150 kg een druk nodig van ongeveer 1 kg. Dat zorgt er inherent evenwel voor dat zulke deuren geen buitentoepassing hebben.

Altijd dicht

Ook de sluitsnelheid kan ingesteld worden, zodat de deur bv. snel of net traag weer dichtvalt, tot een openingshoek van 150°. Daarnaast kan ook een vasthoudpositie gekozen worden: een punt in de draaihoek waarbij de deur blijft staan. Vaak is dat bij een logische hoek, zoals +90° en/of -90°.

PIVOTDEUREN EN PYTHAGORAS

Bij pivotdeuren is het niet eenvoudig om die volledig te laten sluiten; rondom de deur moet toch de nodige speling in acht gehouden worden om het deurpaneel vlot te laten passeren. De afstand tussen de zijkant van de deur en de as is immers kleiner dan de (dia­gonale) radius van de draaicirkel.

Hierboven is duidelijk te zien dat de nodige speling tussen de deur (D) en de wand (W) noodzakelijk is: de afstand tussen de zijkant van de deur en de as (a) is duidelijk kleiner dan de afstand tussen de as en de hoek van de deur (c). Het is dan ook logisch dat de draaicirkel afgestemd moet worden op die laatste afstand.

Rekentool

Verschillende fabrikanten bieden (online) rekentools aan om makkelijk te bepalen welk systeem optimaal geschikt is, de positie van de as en de berekening van de minimale speling tussen deur en kader … Alles om het de vakman zo makkelijk mogelijk te maken. De tools worden online aangeboden – al dan niet op aanvraag – en zijn in sommige gevallen ook mobiel toegankelijk.

Thermische en akoestische gevolgen

Door die speling is het allerminst evident om de deur een goeie isolerende werking mee te geven, zowel op thermisch als op akoestisch vlak – gesteld dat er geen dichtingen of deurstijlen aanwezig zijn, weliswaar. De deur zal dus minder goed de koude (of warmte) buitenhouden, en ook geluid zal doordringen tot in de volgende ruimte. Maar aangezien zulke deuren enkel binnenshuis gebruikt worden, speelt dat minder een rol.

Ook op het vlak van brandwerendheid is het niet zo eenvoudig om resultaten te halen. Niettemin is het mogelijk om een deur met Rf 30 te ontwikkelen.

Door echter wel gebruik te maken van dichtingen of van een deurstijl als functioneel of esthetisch onderdeel van het deurgeheel, zijn hier uiteraard wel resultaten te halen.

PLUG & PLAY

Vroeger was de plaatsing van een pivotdeur niet zo’n sinecure: toen moest je echt nog een stuk uit de vloer frezen om de vloerplaat daarin te bevestigen – en moesten in totaal­renovatieprojecten of in nieuwbouwwoningen de vloerder en de sanitair installateur mee op de hoogte gehouden worden, omdat de deur effectief in het bouwwerk werd bevestigd. Doordat fabrikanten hun producten blijven optimaliseren, is het tegenwoordig niet langer een lastige klus om een pivotdeur te plaatsen; dat gebeurt vandaag met systemen die op het bouwwerk geplaatst worden.

Fabrikanten om­schrijven de plaatsing wel eens als ‘het boren van enkele gaten in de vloer en het plafond, het inschroeven van vloerplaat en plafondbeugel en vervolgens de deur in beide platen of beugels bevestigen’.

Opmeten

De opmeting lijkt nog het moeilijkste werk. Voor een optimaal resultaat (een strak zicht, gekoppeld met een vlotte opening en sluiting) is het namelijk wel nodig om alles correct op te meten.
Bovendien wordt elke deur op maat gemaakt: vaak gaat het om een deur die in het oog moet springen of die onderdeel is van een opmerkelijk interieur. Denk daarbij aan plafondhoge deuren, deuren die volledig opgaan in de wand of brede deuren die meer dienstdoen als een wandopening.

Daarnaast maakt het huidige systeem de zaken wel wat gemakkelijker: omdat de pivotdeur eenvoudig op het afgewerkte geheel geïnstalleerd kan worden, kan het opmeten – kort door de bocht – om het even wanneer, in theorie de dag voor de plaatsing.

Plaatsing

Na het opmeten op de werf wordt de deur in de werkplaats gemaakt. De deur wordt op de juiste afmetingen gezet en een CNC-machine freest de scharnieropeningen in. De scharnieren worden in de werkplaats bevestigd, waarna alles naar de werf gebracht wordt. Ter plekke wordt de vloerplaat in de vloer bevestigd, evenals de plafondbeugel. Met een laser is het mogelijk om te zorgen voor een loodrechte as op het vloervlak. Die bevestiging gebeurt dan met stevige pluggen, bijvoorbeeld uit messing.

Omdat de scharnieren al vooraf in de deurplaat geïnstalleerd zijn, kun je vervolgens de deur zelf plaatsen: eerst in de vloerplaat, daarna in de plafondbeugel. Door de conische vorm van de vloerpen kan die makkelijk in de vloerplaat gezet worden. Fabrikanten voorzien tools of verzegelingen om de bovenpen of -taats tijdelijk vast te houden, om dan op het geschikte moment in de plafondbeugel te ‘schieten’. Het enige wat je als vakman nu nog hoeft te doen, is de deur eventueel afregelen. Met inbussleutels kun je de deur bijregelen, zodat die in alle richtingen recht hangt.

Met dank aan: Arlu, ANYWAYdoors en FritsJurgens