9 aanbevelingen voor de reiniging van aluminium

Wie de zaken op hun beloop laat en de aluminium profielen nooit reinigt, krijgt te kampen met vaak onherstelbare schade. Gevelelementen in aluminium hebben onder normale omstandigheden een zeer lange levensduur. Deze levensduur hangt echter af van de kwaliteit en frequentie van reinigings- en onderhoudsbeurten. 

Technisch versus esthetisch onderhoud

Bij technisch onderhoud doelen we op het regelmatig onderhouden van de materialen en de controle op hun prestaties. We denken hierbij bijvoorbeeld aan aan slijtage onderhevige delen van ramen en deuren. In dit geval dient hang- en sluitwerk ten minste één keer per jaar op de werking te worden gecontroleerd. Beglazingsrubbers dienen ten minste één keer per twee jaar geïnspecteerd te worden. Een laatste voorbeeld betreft de ventilatieroosters: deze dienen ten minste één keer per jaar te worden gereinigd en gecontroleerd op hun functioneren.

Wanneer we spreken over een esthetisch onderhoud, dan heeft dit betrekking tot het wegnemen van verontreinigingen op een kwalitatieve manier en het nadien aanbrengen van een beschermingslaag zodat de garantie op het (aluminium) schrijnwerk weer geldend is.  

Reiniging

Niet alleen tijdens en na de bouwfase moeten de ramen (glas en aluminium profielen) grondig gereinigd worden, ook in de loop der jaren moet de bouwheer ervoor zorgen dat er naast een periodieke reiniging, ook geregeld een grondige reiniging plaatsvindt. Naargelang van de oriëntatie van het schrijnwerk en de ligging van het gebouw dient dit twee keer per jaar (regelmatig beregend en/of geplaatst in een neutrale/landelijke omgeving) tot vier keer per jaar (niet beregend schrijnwerk, aan zee of in een industriële omgeving) te gebeuren. Om discussies en problemen achteraf te vermijden, dient u als aannemer uw klant hierop attent te maken. U kunt dat mondeling doen, maar nog beter is het om dit in een schriftelijk document vast te leggen.

Bij oppervlaktetemperaturen boven de 45 °C wordt afgeraden om te reinigen

Voorwaarden

Weersomstandigheden kunnen van invloed zijn bij de beslissing om al of niet de reiniging van het aluminium schrijnwerk aan te pakken. Bij te warm weer gebeurt de reiniging bijvoorbeeld het best vroeger in de ochtend of later in de avond, gezien de lagere temperaturen. Bij oppervlaktetemperaturen vanaf 40 °C is het raadzaam eerst met veel water te spoelen. Bij oppervlaktetemperaturen boven de 45 °C wordt afgeraden om te reinigen en zeker niet met reverse osmose water. 

Periodieke reiniging

Bij het periodieke onderhoud van de ramen zien we vaak dat de bouwheer wel de glasplaten reinigt, maar niet de aluminium profielen. Kenmerkend voor dergelijke situatie is het beeld van een tussenregel waarvan de randen telkens mooi gereinigd zijn (die werden immers meegenomen tijdens het wassen van de ruiten), maar die in het midden vervuild en dof geworden zijn. Uiteraard zal deze werkwijze na verloop van jaren resulteren in een onherstelbaar verschil in kleur en/of glansgraad. De boodschap is dus om tijdens het wassen van het glas ook de profielen mee te nemen. 

De reinigingsfrequentie wordt bepaald door de mate van de vuilbelasting van de gevelelementen. Veel factoren zijn hier bepalend, maar de volgende zijn het belangrijkst: 

• Omgevingsfactoren: project gelegen dicht bij een kust, een industrieterrein, zwaar verkeer ...
• Gebruiksfactoren: moeilijk te bereiken plaatsen voor een doelmatige reiniging, hoge gebruiksfrequentie (deuren) ...

Indien er sprake zou zijn van één of meerdere van deze vuilbelastende factoren, dan gaan we spreken van een agressieve omgeving en dan geldt de aanbeveling vanzelfsprekend om meer frequent te gaan reinigen (zie tabel 1). 

Grondig onderhoud

Aanbevelingen

Om het simpel te houden, mogen we stellen dat bij het wassen van de ramen dezelfde richtlijnen gelden als bij het wassen van een auto. Ook al liggen ze soms voor de hand, geef ze zeker schriftelijk door aan de bouwheer ter kennisgeving.

1. Nooit in de volle zon: dat zorgt er immers voor dat het reinigingswater te snel opdroogt, waardoor chemische residuen op het oppervlak achterblijven, voor strepen en vlekken zorgen en bovendien, indien niet verwijderd, zich op termijn in de coatinglaag zullen invreten. Een bewolkte of regenachtige dag is ideaal.
2. Lage temperatuur te reinigen oppervlak: hou er rekening dat een in een donker kleur gelakt aluminium profiel de stralingswarmte van de zon vrij lang kan vasthouden. Is de temperatuur van het oppervlak te hoog (meer dan 45 °C), dan kunnen de bij (1) vermelde symptomen alsnog optreden.
3. Geen schurende of abrasieve producten gebruiken: in bepaalde schuurmiddelen zitten er korrels die het vuil van het gecoate oppervlak wel wegschuren, maar die daarbij ook de coatinglaag zelf beschadigen. Ook schuursponsen zijn om diezelfde reden uit den boze. Een zachte spons, een microvezeldoek of een zachte borstel is wel aangewezen.
4. Geen sterk zure of alkalische reinigingsmiddelen: bv. allesreinigers, ontvetters...; dat zijn immers de middelen die de levensduur en de kwaliteit van de coating rechtstreeks aantasten.
5. Oplosmiddelen: er mogen geen oplosmiddelen gebruikt worden die esters, ketonen, meerwaardige alcoholen, glycolethers of gehalogeneerde koolwaterstoffen e.d. bevatten.
6. Verwijderen van vet, olie of roet: zware vervuiling van dit type kan enkel gereinigd worden met aromaatvrije wasbenzine of met isopropylalcohol (IPA). Ook restanten van kleefstoffen, siliconenkit of kleefband kunnen op die wijze verwijderd worden. Eventueel kunnen hardnekkige resten mechanisch verwijderd worden d.m.v. een zachte, witte potloodgom.
7. Koud water: enkel koud, zuiver water mag gebruikt worden, eventueel in combinatie met een neutraal, ontvettend reinigingsmiddel (pH-neutraal). Warm water is uit den boze, gezien de uitleg bij (1). Koud water reinigt bovendien even goed.
8. Overvloedig spoelen: men dient na het schoonmaken alles grondig uit te spoelen met water. Dat is noodzakelijk om te vermijden dat residuen van schoonmaakmiddelen op de profielen achterblijven en de coatinglaag aantasten.
9. Geen stoomreinigers of hogedrukreinigers met vuilfrees: deze toestellen kunnen schade berokkenen aan de coatinglaag.

Reinigingsprocedure

De te prefereren reinigingsmethode verloopt op de volgende manier:

• Spoelen: het oppervlak overvloedig met koud, stromend water spoelen om alle niet-vastzittend vuil, zand en stof te verwijderen.
• Reinigen: het oppervlak met een lichte zeepoplossing d.m.v. een spons, microvezeldoek of een zachte borstel grondig inzepen en even laten inwerken. De inwerking van het reinigingsmiddel mag niet langer dan één uur bedragen.
• Naspoelen: grondig naspoelen met zuiver koud water. Het gebruik van een tuinslang zonder speciale mond die een scherpe straal levert is aangeraden. Geen hogedrukreiniger, vuilfrees of stoomreiniger gebruiken!
• Drogen: na spoeling het oppervlak m.b.v. een zuivere (vrij van reinigingsmiddelen) niet-pluizende doek of zeem drogen.

Indien sprake van één of meerdere vuilbelastende factoren, dan spreken we van een agressieve omgeving

Aanbrengen conserveringsmiddel

Gebruik het juiste middel
Eén of twee keer per jaar kan de bouwheer een stap verder gaan en een conserveringsmiddel op de aluminium profielen aanbrengen. Dat dient te gebeuren met in de vakhandel verkrijgbare producten die expliciet getest zijn op aluminium met een poedercoating. Ieder ander product is af te raden. Het is aanbevolen om als vakman zelf een voorraad van dergelijke producten in te slaan en die te verdelen onder uw klanten. Op die manier kunnen er geen misverstanden ontstaan.

Werkwijze
Het aanbrengen van het conserveringsmiddel kan uiteraard enkel na een grondige reinigingsbeurt zoals hierboven beschreven. Het middel zelf heeft geen reinigende werking en daarom is het zinloos om het op een bevuild aluminium profiel aan te brengen. Wees ook zuinig bij het aanbrengen van het middel. Indien men er te veel van aanbrengt, vormt dit een vettige laag waarin stof en ander vuil zich kunnen nestelen. Op dat moment heeft het middel dus een eerder contraproductief effect.

Hardnekkige vervuiling

Het is niet altijd mogelijk om hardnekkig vuil (bv. cementsluier) met een neutrale reiniger te verwijderen. In dat geval moet u een beroep doen op een iets agressiever product. Pas hier echter zeer goed mee op. Een product dat geschikt is om cementsluier van een keramische tegel te halen, is niet noodzakelijk toepasbaar op aluminium. Probeer het product daarom steeds uit op een staal en/of raadpleeg uw leveranciers.

De ene coating is de andere niet

Uiteraard weet u dat de ene coating de andere niet is. Hoe glanzender de coatinglaag, hoe krasgevoeliger ze is, maar ook hoe minder snel ze vuil zal worden. Bij een structuurlak is het net andersom: daar zorgt het onregelmatige oppervlak voor een goede krasbestendigheid, maar kan het vuil zich makkelijker in de poriën van de lak nestelen. Elk type lak heeft zijn voor- en nadelen, maar eigenlijk dienen ze allemaal regelmatig van een conserveringslaag voorzien te worden.

Onderhoudscontracten

In buurlanden zoals Duitsland en Nederland is het gebruikelijk dat er voor het reinigen van de ramen onderhoudscontracten afgesloten worden. Daar bestaat er zelfs een keuringsorganisatie die bepaalt welke firma's daarvoor in aanmerking komen, welke producten zij mogen gebruiken en wat hun werkwijze dient te zijn. In ons land bestaat een dergelijke organisatie (nog?) niet, maar dat belet u als vakman niet om een dergelijk contract met uw klanten af te sluiten. 

Met dank aan: FAC, Novatio, Ask Renovatie en NeroQom