HOE VENTILATIEKANALEN CORRECT REINIGEN?
De voordelen van een goed onderhouden ventilatiesysteem mogen dan wel bekend zijn, de verschillende werkwijzen zijn dat minder. Wat is de impact van een ongezonde luchtkwaliteit, wat zijn de verschillende reinigingsmethodes en welke 'regels' moet u bij de werken in acht nemen?
WAT IS HET NUT VAN KANAALREINIGING?
Belang van luchtkwaliteit
The Finnish Society for Indoor Air Quality, National Technology Agency of Finland (TEKES) onderzocht welke impact slechte binnenlucht heeft op onze economie en de gezondheidszorg. Het onderzoek wees uit dat de kost gegenereerd door slechte binnenlucht geschat mag worden op om en bij de 6 miljard euro per jaar.
Dat bedrag ligt hoger dan de jaarlijkse kostprijs voor de energie die we nodig hebben om gebouwen op te warmen. Net zoals in onze contreien zetten veel bedrijven zich in om energiebesparingen te verwezenlijken.
Een goede binnenluchtkwaliteit levert daarenboven ook tal van andere voordelen op. Zo zorgt een optimale luchtkwaliteit voor een productievere en efficiëntere werkomgeving.
Niet enkel wordt het zuurstofgehalte op peil gehouden, ook het CO₂-niveau wordt onder controle gebracht.
Een te hoog concentraat aan CO₂ in de lucht kan men ervaren als een 'remmer van de hersenen', waardoor mensen zich loom en vermoeid gaan voelen.
OPHOPING VAN STOF IN EEN KANAALNETWERK
Wanneer we op zoek gaan naar de oorzaak van bovenstaande symptomen, ziektes en verlies aan werkefficiëntie, komen we vaak terecht bij de reinheid van een ventilatiesysteem.
De kanalen die de lucht transporteren die we inademen worden nog te vaak over het hoofd gezien.
Men maakt alle zichtbare onderdelen proper (de ventielen, de toevoerroosters, de filters, het ventilatietoestel op zich), maar de leidingen zelf laat men meestal ongemoeid.
Nochtans gebeurt de meeste afzetting van stof, vet en schimmel in het kanaalwerk. Mocht het kanaalwerk uit glas bestaan en verontreinigingen dus zichtbaar zijn, dan zou de frequentie van reinigen een stuk hoger zijn.
Impact op energetisch aspect
Een ander gegeven waarmee we zeker rekening moeten houden, is het energetische aspect.
Een vervuild kanaalwerk zal meer weerstand genereren, waardoor de ventilator in een hoger toerental zal moeten werken
Een vervuild kanaalwerk zal namelijk meer weerstand genereren, waardoor de ventilator in een hoger toerental zal moeten werken.
Een hoger toerental resulteert op zijn beurt in een hoger energieverlies. Dankzij kanaalreiniging kunnen we dat euvel oplossen.
WAT ZIJN DE SOORTEN KANAALREINIGING OP DE MARKT?
Borstelmachines
De reiniging van ventilatiekanalen gebeurt in hoofdzaak met een borstelmachine. Dergelijk toestel bestaat uit één of meerdere roterende borstels die ofwel op handmatige wijze in een kanaalwerk worden geschoven, ofwel door middel van een telegeleide robot in het kanaalwerk worden gereden.
Meestal is er, na de borstel, ook een vernevelaar op het toestel gemonteerd. Dat extra hulpmiddel spuit een desinfecterend middel in het gereinigde kanaal. Zo krijgt men een optimaal resultaat.
De meeste aanbieders van dergelijke 'gereedschappen' denken daarnaast aan inspectiesystemen. Zo kan gemakkelijk een inspectiecamera worden gemonteerd na de borstel.
Hierdoor kan tijdens het reinigen een beter zicht gehouden worden op waar de meeste vervuiling zich bevindt. Bijkomend voordeel is dat er steeds een beeld van voor en na de reiniging kan worden bezorgd aan de klant.
Bij kanaalreiniging met roterende borstels zal er altijd een negatieve druk gecreëerd worden door een vacuümunit die meestal naast de ventilatiegroep op een van de hoofdkanalen aangesloten wordt .
Zo is men zeker dat de losgemaakte stof- en/of vetdeeltjes naar deze vacuümunit worden gezogen en niet achterblijven in het kanaalnet.
Chemische reiniging
Een andere soort kanaalreiniging is de chemische reiniging. Hier maakt men gebruik van een substantie die het stof en vet zal oplossen.
Bij dit soort reinigingen is het aangeraden om er achteraf toch nog eens met een borstelinstallatie door te gaan.
Vlokkenreiniging
Als laatste hebben we de vlokkenreiniging. Die manier van reinigen doet een beroep op een vlokkenmengsel dat in het kanaalwerk wordt geblazen.
Om de grootste vervuiling los te maken en te verwijderen wordt het mengsel met een grote kracht het kanaal in gejaagd.
HOE GAAN WE AAN DE SLAG?
Breng leidingnet in kaart
Een eerste aspect van kanaalreiniging bestaat erin het leidingnet in kaart te brengen. Bij recentere gebouwen zult u vrijwel altijd een as-builtplan ter uwer beschikking hebben.
Dat plan maakt het eenvoudig om alle obstakels in het leidingnet te identificeren. Bij een oudere installatie zult u die luxe niet hebben.
In dat geval is het aangeraden om voor de reiniging een camera-inspectie uit te voeren en zo alle penibele punten in kaart te brengen.
Wanneer er geen as-builtplan ter beschikking is, is het aangeraden om voor de reiniging een camera-inspectie uit te voeren
Met obstakels en penibele punten doelen we op onderdelen in een ventilatie-installatie die moeilijk of niet te reinigen zijn. We denken hierbij aan brandkleppen, regelkleppen, constantvolumekleppen, flexibele leidingen, vernauwingen ...
Bij brand en regelkleppen voorziet men best een toezichtsluik voor en na de kleppen om te reinigen tot aan de klep. Bij flexibele leidingen is de grootste voorzichtigheid geboden door het gebruik van zachte borstels.
Te lange flexibele kanalen van verschillende meters worden best vervangen omdat het risico op scheuren te groot is.
Verankering
Een ander aandachtspunt is kijken hoe de kanalen aan elkaar zijn verankerd. In oudere installaties zal dat meestal met behulp van zelftappende schroeven gedaan zijn.
Als die echter te ver doorsteken in het kanaal, bestaat de kans dat de borstels zich hierop vastdraaien. Een chemische reiniging is in dat geval de beste optie.
Bij nieuwere installaties, waarbij het principe van plug-and-playkanalen is gebruikt, heeft men die moeilijkheid niet.
Verdelen in zones
De volgende stap is het verdelen van het kanaalstelsel in zones. Omdat men meestal niet alle onderdelen op hetzelfde ogenblik kan reinigen, is het aan te raden om de werken in kleinere delen op te splitsen.
Hiervoor kan men opblaasballonnen gebruiken. Zorg dat de meeste roosters met een niet-schadelijke tape afgedicht zijn om zodoende de zuigkracht te verhogen in het te reinigen kanaal.
Zorg er ook steeds voor dat het afgevoerde vuil opgevangen en verwijderd kan worden op een ecologische manier.
VOLLEDIG GEREINIGD, VUIL VERWIJDERD, DAN ZIJN WE KLAAR, OF NIET?
Na het reinigen komt een heel belangrijke stap, die helaas nog te veel over het hoofd wordt gezien: het opnieuw afregelen van de ventilatie-installatie.
Het reinigen heeft namelijk een impact op de nettodoorlaat van het kanaalwerk. Hierdoor moeten de ventilator en de ventielen opnieuw worden ingeregeld.
Met dank aan Lomattec
