Hoe dakdoorvoeren installeren?

Ooit deden schoorstenen enkel dienst als afvoer van rookgassen. Vandaag hebben dakdoorvoeren ook andere functies, zoals de toevoer van verse lucht en de afvoer van vervuilde lucht. Dat betekent dat er ook andere installatievereisten op de proppen zijn gekomen. Waar moet je rekening mee houden?

Waarvoor dienen dakdoorvoeren?

Een dakdoorvoer dient, zoals het woord zegt, om iets ‘door het dak te voeren’. Dat gebeurt meestal met een speciale dakpan of -plaat. Die zorgt ervoor dat er door een buis verse lucht kan aangevoerd worden voor een ventilatiesysteem type D, en dat vervuilde lucht en rookgassen afgevoerd kunnen worden. Heel belangrijk is dat de dakpan of -plaat water- en luchtdicht in de dakbedekking wordt geïnstalleerd. Zo krijgen regen en condens geen kans en ontsnapt er geen warmte naar buiten. 

We hebben het in dit artikel voornamelijk over dakdoorvoeren voor ventilatie en in mindere mate voor rookgasafvoer. Een dakdoorvoer kan ook gebruikt worden voor andere zaken, zoals rioolontluchting.

Marktevolutie

Dakdoorvoeren maken al jaar en dag deel uit van woningen. Toch staat de ontwikkeling ervan niet stil. Zo wordt er meer aandacht besteed aan het esthetisch aspect, zowel door bouwprofessionals als eindklanten. Denk maar aan dakdoorvoeren in de kleur van de dakpan voor een onzichtbare verwerking. Daarnaast wordt de luchtdichte en waterdichte afwerking ook steeds belangrijker. Ten slotte merken we op dat de loodslab, die onder de dakpannen komt te zitten, een negatieve impact op het milieu heeft. Daarom zijn er nu ook loodvervangers op de markt. 

Opbouw

De standaardopbouw van een dakdoorvoer is telkens dezelfde, ongeacht het type dak. Aan de bovenkant van het dak moet je zorgen dat de doorvoer waterdicht is. Aan de onderzijde wordt de luchtdichtheid geregeld via een manchette. 

Bij een hellend dak moet er een dakdoorvoer en een indekstuk geïnstalleerd worden. De juiste hellingshoek is daarbij zeer belangrijk. Je wil immers niet dat de dakdoorvoer scheef in het dak zit. Op een plat dak wordt de dakdoorvoer gecombineerd met een plakplaat.

WAARMEE REKENING HOUDEN?

Drukverlies 

Bij ventilatie moet het drukverlies beperkt worden om het energieverbruik en de geluidsproductie in toom te houden. De weerstand moet zo beperkt mogelijk blijven. Dat kan alleen door de juiste diameter te selecteren. Bij rookgasafvoer moet die zo klein mogelijk zijn.

Oriëntatie 

De wind, maar vooral ook de neerslag, komt in ons land voornamelijk uit het zuidwesten, westen en noordwesten. Het is dus aan te raden om de dakdoorvoer in de tegenovergestelde richting te plaatsen om lucht af te blazen, en om geen regen aan te zuigen. Is het niet mogelijk om de dakdoorvoer in die richting te plaatsen, dan biedt een schouwmodel soelaas. 

Om regeninfiltratie te vermijden is een correcte installatie van groot belang

Locatie 

Voor je een dakdoorvoer plaatst is het aangewezen om de locatie te bestuderen. Lucht aanzuigen in de buurt van een schouw of sanitaire ontluchting is bijvoorbeeld geen goed idee. Er zijn ook een aantal aanbevelingen, zoals dat de toevoer en afvoer op een verschillend hoogteniveau (minimaal 2 meter) geplaatst moeten worden, of op 10 meter afstand van elkaar. Er moet ook voldoende afstand zijn tussen de rookgasafvoer en de ventilatietoevoer. 

Waterinfiltratie 

Waterinfiltratie kan voorkomen op verschillende manieren: in de vorm van regenwater, maar ook als condens door de verschillende temperaturen in en buiten de buis. Om regeninfiltratie te vermijden is een correcte installatie van groot belang. Het indekstuk zorgt dan voor de waterdichting. 

Om condensvorming in de leiding van de ventilatie-unit naar de dakdoorvoer te voorkomen, kan er best gekozen worden voor een geïsoleerde leiding. Condenswater kan ook afgeleid worden via de dakdoorvoer, zodat het op het bovendak terechtkomt. 

Design 

De dakdoorvoer moet aerodynamisch ontworpen zijn en discreet in het dakvlak passen. Bovendien mag hij niet rechtstreeks op de dakbedekking blazen om stofafzetting te voorkomen.

Vaak voorkomende fouten

De meest voorkomende fout is geen rekening houden met de correcte diameter. Hoe meer debiet je nodig hebt, hoe groter de dakdoorvoer zal moeten zijn. Hoe hoger de weerstand van de dakdoorvoer, hoe slechter de performantie van het systeem dan ook zal zijn. Het ventilatiesysteem zal meer kracht moeten zetten om de lucht naar buiten te krijgen. Dat kan leiden tot overmatig lawaai en energieverbruik. 

Daarnaast is - zoals hierboven besproken - de waterdichtheid enorm belangrijk. Er kan water binnenkomen door regen, maar ook door condens. Voor dat laatste zijn er geïsoleerde dakdoorvoeren.

Er worden bovendien vaak dakdoorvoeren geplaatst die niet geschikt zijn voor ventilatie, waardoor er water kan binnensijpelen. Of denk maar aan een herstelling, waarbij er al een gat in het dak is. Dat gat wordt gebruikt om de dakdoorvoer te plaatsen, maar de diameter komt niet altijd overeen, waardoor de waterdichtheid opnieuw in het gedrang komt. 

SOORTEN DAKEN

De installatie van een dakdoorvoer hangt altijd af van of het een hellend of een plat dak is, én van de dakconstructie. 

Pannendak

Voor pannendaken worden dakdoorvoeren met een buigzame slab uit lood of een ander materiaal gebruikt. Het is vooral belangrijk om de bovenste dakpan boven de slab te plaatsen - zodat het water op de slab terechtkomt - en de onderste pan eronder. 

Rieten daken

Rieten daken komen niet vaak voor, maar ze bestaan wel. Hierbij is het vooral belangrijk om aandacht te besteden aan de brandveiligheid. Qua installatie is er niet zo veel verschil met een gewoon hellend dak. Wel is het zaak om eerst de dakdoorvoer te plaatsen, en dan pas het riet op het dak te plaatsen. Het kan ook achteraf, maar dan moet het riet uiteraard losgemaakt worden. 

Groendaken

Groendaken zijn op dit moment een erg kleine niche, al is het wel een groeiende markt. Wie toch een dakdoorvoer moet plaatsen op een groendak houdt best rekening met het hoogteverschil. Overigens is de installatie te vergelijken met een plat dak (EPDM). Om de hoogte te overbruggen kan je werken met een plakplaat. Die is standaard zo’n 15 cm hoog, maar dat is te weinig voor een groendak. Daarom kan hij ook op maat gemaakt worden.  

Andere soorten daken

Bij een plat dak wordt er gewerkt met een (plak)plaat. Simpel gesteld is dat een aluminium- of kunststofplaat met een gat in. Die plaat wordt op het dakmateriaal gekleefd (bijvoorbeeld bij EPDM) of gebrand (bijvoorbeeld bij bitumen/roofing), en de dakdoorvoer wordt erin geschoven, zodat hij opnieuw waterdicht is. Er zijn ook fabrikanten die een plakplaat aanbieden waarbij de dakbedekking al vastgehecht is aan de dakdoorvoer, waardoor de dakdekker hem makkelijker kan installeren. 

Bij een golfplaten dak kan ook een universele dakdoorvoer gebruikt worden (zoals bij een pannendak). Om een dakdoorvoer te plaatsen in geprofileerde dakbedekkingspanelen uit aluminium of staal moet er een stuk uit het paneel gesneden worden. Fabrikanten bieden speciale indekstukken die dan in dat gat passen en waarin de dakdoorvoer bevestigd kan worden.  

Belangrijk om te onthouden is dat de keuze voor een dakdoorvoer steeds afhankelijk van het type dakmateriaal. 

Met dank aan: Poujoulat, Renson en Ubbink