BIODIESEL: HET HERNIEUWBARE ALTERNATIEF

Ruim 100 jaar nadat Rudolf Diesel en Henry Ford hun eerste prototypes en motoren op biobrandstof lieten draaien, wordt er nog steeds een beroep gedaan op uit biomassa gewonnen brandstoffen. Biobrandstoffen worden als een hernieuwbaar alternatief voor fossiele brandstoffen gezien en dragen, afhankelijk van de grondstof en het productieproces, bij tot de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Ook de Europese Commissie gelooft in het potentieel van biobrandstoffen en legt in haar richtlijn 'hernieuwbare energie' bindende streefcijfers betreffende energie uit hernieuwbare bronnen op. Zo moeten alle lidstaten er tegen 2020 alvast voor zorgen dat ten minste 10% van de energie die in hun vervoersector wordt gebruikt, uit hernieuwbare energie komt.

BIODIESEL?

Onder biobrandstoffen worden alle brandstoffen voor transportmiddelen verstaan die van biologische oorsprong zijn. Het zijn met andere woorden voor voertuigen geschikte brandstoffen die uit biomassa worden gewonnen. Hierbij wordt veelal plantaardig materiaal via een chemisch proces omgezet in een brandstof die op diesel lijkt.

SAMENSTELLING

Biobrandstoffen zijn reeds aan de derde generatie toe en maken geleidelijk komaf met de nadelen waarmee biobrandstoffen uit de eerste en tweede generatie te kampen hebben. Zo wordt de eerste generatie biobrandstoffen vooral samengesteld uit plantaardig materiaal (mais, soja, suikerriet en palmolie) dat ook als voedsel voor de mens kan dienen. Bovendien worden deze gewassen geproduceerd op landbouwgrond die bijgevolg niet meer kan worden ingezet voor de voedselproductie. Het rijden op deze eerste generatie biobrandstoffen blijkt (met inrekening van de indirecte CO2) ook nog eens meer CO2 uit te stoten dan dat het geval is bij fossiele brandstoffen.

De tweede generatie biobrandstoffen brengt de voedselproductie niet in het gedrang omdat deze gewonnen worden uit plantafval en oneetbare delen van voedselgewassen. Naast plantaardig materiaal worden in biobrandstoffen van de tweede generatie ook frituurvet en restafval verwerkt.

De derde generatie biobrandstoffen is nog volop in ontwikkeling en zal vooral gewonnen worden uit algen, zeewier en bacteriën. Voorlopig is deze generatie nog volop in ontwikkeling, maar de prognoses zijn veelbelovend. Bovendien maakt deze generatie ook komaf met alle nadelen van de vorige generaties.

DUURZAAMHEID

Biobrandstoffen verschillen onderling sterk in duurzaamheid. Zo is het ondertussen duidelijk dat de derde generatie biobrandstoffen heel wat duurzamer zal zijn dan de eerste. Desalniettemin worden dit soort brandstoffen vandaag reeds benaderd als een alternatief voor de reductie van broeikasgasemissies in de transportsector. Dit vormt zeker een gedegen oplossing op korte termijn, maar op lange termijn zijn er meer doortastende maatregelen nodig. Biobrandstoffen kunnen verder als duurzaam worden beschouwd onder de volgende voorwaarden:

• Bij het gebruik van biomassa dient er over de gehele keten een netto-emissiereductie van broeikasgassen op te treden;
• De biomassaproductie mag niet ten koste gaan van belangrijke koolstofreservoirs in de vegetatie en in de bodem;
• De biomassaproductie voor energie mag de voedselvoorziening en lokale biomassatoepassingen niet in gevaar brengen;
• De biomassaproductie mag niet ten koste gaan van beschermde of kwetsbare biodiversiteit en versterkt waar mogelijk de biodiversiteit;
• De milieukwaliteit moet bij de productie en verwerking van biomassa behouden blijven of worden verbeterd;
• De productie van biomassa draagt bij aan de lokale welvaart;
• De productie van biomassa draagt bij aan het welzijn van de werknemers en de lokale bevolking.

VOORDELEN

Prijs

Hoewel de productiekost voor het maken van één liter biobrandstof bijna dubbel zo duur is als voor petroleumolie, blijft de prijs aan de pomp lager dan die van een klassieke brandstof.

Hernieuwbaar

Biobrandstoffen zijn hernieuwbaar en bijgevolg onuitputtelijk. Een groter gebruik van dit soort brandstoffen kan leiden tot een reductie in het gebruik van fossiele brandstoffen.

Lagere vervuiling

Wanneer men rijdt op biobrandstoffen van de tweede (en binnenkort derde) generatie, stoot men veel minder CO2 uit dan wanneer men rijdt met een doorsnee diesel- of benzinewagen. Studies tonen aan dat de uitstoot van broeikasgassen zelfs tot 35% verminderd kan worden door het gebruik van biobrandstoffen.

NADELEN

Prijs

De productiekosten voor biobrandstoffen zijn hoog omdat ook de kosten voor teelt, ophaling en omvorming in aanmerking genomen moeten worden.

Impact op milieu

Wanneer er geen rekening wordt gehouden met de duurzaamheidsaspecten, hebben biobrandstoffen een grote impact op het milieu. Vooral biobrandstoffen van de eerste generatie hebben hierin een kwalijke reputatie.

Aanpassingen

Wie puur op biobrandstoffen wil rijden, moet aanpassingen doorvoeren aan de motor. Deze kost loopt al snel op en maakt volledig rijden op biobrandstoffen onaantrekkelijk voor veel bestuurders. Ook tankstations waar men 100% biobrandstoffen kan tanken, zijn eerder zeldzaam in ons land.

BIODIESEL EN (BESTEL)WAGENS

We meldden het hierboven al; voor het gebruik van zuivere biobrandstoffen moet de motor aangepast worden. Het is technisch gezien zeker mogelijk om een dieselmotor aan te passen aan het gebruik van biobrandstoffen, maar in de praktijk wordt dit maar in heel beperkte mate uitgevoerd. Dit soort brandstoffen is immers dikker dan klassieke brandstoffen, waardoor er vaak problemen worden vastgesteld met de roetuitstoot. Biodiesel wordt vandaag dan ook vooral gebruikt als een additief bij standaarddiesel. De gangbare diesel die in ons land in de tankstations te vinden is, bevat vandaag maximaal 7% biocomponenten (Diesel B7). In de praktijk zijn de recentere motoren (Euro 6) ook steeds kieskeuriger op de brandstofkwaliteit en dus de hoeveelheid biocomponenten in de brandstof. Daarom wordt er nu ook volop getest met HVO (Hydrotreated Vegetable Oil), dat een schonere verbranding geeft, een beperkte impact op het milieu heeft en bijgevolg beter geschikt is voor een standaardmotor.

 

Bronnen:

• Verkeersspecialist
• Instituut Samenleving en Technologie