Hoe correct een terras aanleggen?
Buitenterrassen spelen een belangrijke verbindingsrol tussen woningen en de groene zones en wegen waardoor ze omgeven zijn. Het is dan ook vaak een van de paradepaardjes van de klant. Het zeer hoge belastingsniveau waaraan deze werken onderworpen zijn, zorgt er echter voor dat het gedrag van de buitenterrassen na verloop van tijd in een aantal gevallen niet meer beantwoordt aan de verwachtingen van de bouwheer. In de Technische Voorlichting 276 van het WTCB wordt hier met een vergrootglas naar gekeken.
inplanting van het terras
Een eerste belangrijk aandachtspunt bij de aanleg van het terras is de locatie. Verschillende zaken kunnen immers een invloed uitoefenen op hoe het terras evolueert.
invloed van het weer
Aangezien een terras op de volle grond is blootgesteld aan het buitenklimaat, kan het belastingsniveau bijzonder hoog zijn. De zaken die niet beschermd zijn, worden zowel aan goede, als aan slechte weersomstandigheden blootgesteld.
Waar het terras ook ligt ten opzichte van het gebouw, op een gegeven moment van de dag zal het worden blootgesteld aan rechtstreekse zonnestralen, waardoor de temperatuur kan oplopen. Als dat constant het geval is, moet er extra aandacht worden besteed aan de uitvoeringsomstandigheden. De werken moeten zodanig worden georganiseerd dat de plaatsingsproducten en de werken zo weinig mogelijk voorbereid en uitgevoerd worden in de volle zon.
invloed van beplanting
Ten tweede is ook de aanwezigheid van bomen in de nabijheid van het terras een mogelijke hindernis. Vooral als het gaat om boomsoorten met wortelbundels of oppervlakkig kruipende wortels, zoals populieren, berken en de meeste fruitbomen. De ontwikkeling van ondiepe horizontale wortels kan er immers voor zorgen dat er scheuren ontstaan in het terras of dat er sprake is van opwelving.
Tot slot moet men ook goed onthouden dat de aanwezigheid van dode bladeren, bessen of vruchten op het terras door de nabijheid van planten een verhoogd risico op vlekvorming inhoudt.
invloed van ondergrond
Ook de ondergrond speelt natuurlijk een belangrijke rol. In het geval van een plastische bodem moet er rekening worden gehouden met het feit dat deze kan opzwellen wanneer hij verzadigd is met water. Aan de andere kant kan hij ook een sterke krimp vertonen wanneer het watergehalte afneemt. Als het terras daarbovenop nog eens omgeven is door bomen met een hoog waterverbruik, komt dit de effenheid van het terras niet ten goede.
Identificatie van de ondergrond
Een goede identificatie van de ondergrond is dus noodzakelijk om de aard ervan te achterhalen en de belangrijkste karakteristieken te kunnen inschatten. In geval van twijfel moet de aannemer de ontwerper verwittigen opdat hij zelf kan beslissen of het nodig is om aanvullend onderzoek te verrichten.
Pathologie van buitenvloerbetegeling
Aangezien buitenvloerbetegelingen onderhevig zijn aan een bijzonder hoog belastingsniveau, zijn een aantal schadegevallen zo goed als inherent aan dit type bouwwerken, bijvoorbeeld microscheurtjes in de voegen.
Het is belangrijk om gepaste schikkingen te treffen om de omvang van deze schade maximaal te beperken en om het optreden van andere schadebeelden, zoals scheurvorming doorheen de tegels en het loskomen of de beschadiging van de tegels te voorkomen.
Uitvoeringstechnieken
De plaatsing van een buitenvloerafwerking uit keramische tegels, natuursteentegels of betontegels kan op verschillende manieren gebeuren. De keuze hangt af van verschillende factoren:
- Het type tegels dat geplaatst moet worden, met name van afmetingen, dikte, waterabsorptie ...;
- Aanbeveling van de fabrikant of leverancier van het uit te voeren materiaal;
- Aard van de te betegelen ondergrond;
- Bestemming van het terras;
- Toleranties op de afgewerkte vloer.
waterafvoer
Algemeen
De afvoer van het regenwater dat over het oppervlak van de terrasafwerking stroomt, kan gebeuren met behulp van goten, watergreppels, rioolkolken of afvoergeulen, waarbij men erop dient toe te zien dat het water weggeleid wordt van de gevels van het gebouw.
dimensionering
Voor woningen en kleine utiliteitsgebouwen moeten de componenten van een hemelwaterafvoerinstallatie gedimensioneerd worden volgens een vereenvoudigde methode:
Het debiet (Q in l/s) dat afgevoerd moet kunnen worden, wordt berekend aan de hand van de volgende formule:
Q = r x A x C, waarbij:
- r = de regenintensiteit (l/s.m²)
- A = de ontvangende oppervlakte (m²)
- C = de afvloeiingscoëffiënt, die gelijk is aan 1
REGENINTENSITEIT
Voor ondoorlaatbare grondoppervlakken moeten de regenwaterafvoeren in principe gedimensioneerd worden uitgaande van een regenintensiteit van 0,02 l/s.m² (1,2 l/min.m²).
Als het niet mogelijk is om het regenwater onder invloed van de zwaartekracht naar het omliggende terrein te laten overlopen, dan kan de ontwerper beslissen om de afvoeren te dimensioneren, rekening houdend met een hogere regenintensiteit (0,03 l/s.m² of 1,8 l/min.m²).
ONTVANGENDE OPPERVLAKTE
De ontvangende oppervlakte is gelijk aan de oppervlakte van het terrasdeel dat aangesloten is op het element dat gedimensioneerd moet worden.
AFMETINGEN VAN DE COMPONENTEN
Voor de keuze van de te voorziene afvoergoten en rioolkolken is het raadzaam om de door de fabrikanten opgegeven afvoercapaciteiten te gebruiken. De capaciteit van het gekozen model moet dan groter zijn dan de afvoercapaciteit, berekend volgens de formule.
Voor de dimensionering van de afvoerbuizen die stroomafwaarts van de goten en kolken aangesloten worden, is de te voorziene diameter afhankelijk van het debiet van het af te voeren water (Q), de helling van de buis en het materiaal.
plaatsing van de leidingen
De leidingen die het regenwater – dat afkomstig is van de goten of kolken – verzamelen en afvoeren naar een verspreidingssysteem of aangesloten zijn op een riolering, moeten met een toereikende helling geplaatst worden. Dat, in een geul die uitgevoerd werd in het baanbed. Deze geulen hebben een minimale diepte die doorgaans gelijk is aan hun buitendiameter, plus 10 cm. Ze worden op een 5 cm dik zandbed geplaatst en worden vervolgens bedekt met zand.
De materialen die de leidingen omhullen, zouden vrij moeten zijn van stoffen die de leidingen zouden kunnen beschadigen (stenen, grind ...). Het gebruik van gestabiliseerd zand als aanaardingsmateriaal voor leidingen uit kunststof is afgeraden.
aansluiting met de gevels
Het afgewerkte peil van het terras moet rekening houden met het peil van de bestaande deurdorpels en – in het geval van spouwmuren – met het peil van het membraan dat bestemd is voor de drainering van de spouw. Hoewel het voor terrassen op de volle grond frequent gebeurt dat men dit hoogteverschil verkleint, blijft het niettemin noodzakelijk om een minimale hoogte van 30 mm tussen het afgewerkte peil van de vloerafwerking en de onderzijde van de dorpel of het peil van het draineermembraan van de spouwmuur aan te houden.
Ter hoogte van de aansluiting met de gevels dient men elk stijf contact tussen de vloerafwerking en het metselwerk te vermijden om spanningen binnen de vloerafwerking tegen te gaan. De meest courante uitvoering bestaat erin om een soepele voeg uit te voeren met behulp van een elastische kit die aangebracht wordt op een rugvulling uit geslotencellig kunststofschuim.
Ter hoogte van de aansluiting met de gevels dient men elk stijf contact tussen de vloerafwerking en het metselwerk te vermijden
In het geval van een droog geplaatste vloerafwerking die opgevoegd wordt met zand, kan de voeg tussen de vloerafwerking en de gevel eveneens opgevuld worden met zand. Men dient echter bijzondere aandacht te besteden aan gevels waarvan de gevelbekleding bestaat uit dunne mechanisch verankerde elementen. Er moet immers voorkomen worden dat de vloerafwerking een horizontale druk zou gaan uitoefenen op de voet van deze elementen. In dit geval is het aangewezen om samen met de ontwerper de technische oplossingen te onderzoeken die overwogen kunnen worden. De vloerafwerking en de plaatsingslaag kunnen bijvoorbeeld onafhankelijk worden gemaakt van de gevelbekleding. Vermits deze handeling thermische gevolgen heeft ter hoogte van de muurvoet dient ze uitgevoerd te worden op het ogenblik dat de gevelbekleding aangebracht wordt en valt ze niet onder de verantwoordelijkheid van de tegelzetter.
Voorwaarden
Tijdens de voorbereiding
Voor de aanleg van een terras en oprit moeten er een aantal belangrijke voorbereidingen getroffen worden. Een daarvan is een blik werpen op de weersvoorspellingen van de komende dagen. De meteorologische omstandigheden moeten immers voldoen om gespaard te blijven van onaangename verrassingen in een later stadium. Zo zijn extreme temperaturen (minder dan vijf graden of hoger dan dertig graden Celcius) totaal uit den boze, net zoals een te sterke wind. Ook regen, nachtvorst of te veel zonneschijn kunnen hun impact hebben. De impact van de weersomstandigheden stopt natuurlijk niet bij de voorbereiding. Ook in alle latere fases moeten de geschikte maatregelen worden getroffen om de terras te beschermen.
Tijdens de uitvoering
Ook tijdens de aanleg moeten bepaalde zaken in acht worden genomen. Een eerste belangrijk punt is nogal voor de hand liggend en kan tijdens de voorbereidingswerken al voorkomen worden. Het reeds betegelde deel van de vloer mag niet belopen worden tijdens de werken en tijdens een welbepaalde periode na de uitvoering. De termijn hiervan is afhankelijk van de gebruikte plaatsingstechniek. Tijdens de voorbereiding kunnen hier al maatregelen getroffen worden door praktisch het plan uit te werken, maar ook signalisatie kan hierbij helpen. Door een simpel roodwit lint te hangen weten bewoners of passanten waar ze niet mogen lopen.
De aannemer van de tegelwerken is niet verantwoordelijk voor problemen ten gevolge van een te snelle ingebruikname van het terras. Hij is aan de andere kant wel verplicht om de bouwheer, of zijn vertegenwoordiger, te informeren over het moment waarop de vloer voor het eerst belopen en belast mag worden. Naast de plaatsingswijze kunnen ook specifieke instructies van de fabrikant van de gebruikte producten een invloed spelen.
Na de uitvoering
Indien er later nog werken worden uitgevoerd op het terras of in de nabijheid ervan, moeten de betrokken partijen het terras telkens van een geschikte bescherming voorzien. Natuurlijk gelden hier enkele voorwaarden. Zo moet de eventuele bescherming steeds voldoende luchtdoorlatend zijn, met name in aanwezigheid van vlekgevoelige afwerkingen uit beton of natuursteen, en mag het geen vlekvorming teweegbrengen of het oppervlak van de betegeling aantasten.
