Trend naar nóg meer franchisewinkels zet zich door

BFF komt op voor franchisegever én franchisenemer

In 2024 werden alle verkooppunten van Delhaize verzelfstandigd. Ook andere enseignes zitten in die modus. Op het vlak van zondagopeningen probeert elk merk eveneens bij te benen. Het blijft een uitdaging voor franchisegevers om de juiste profielen te vinden voor hun winkels. Zodra een zelfstandige beslist heeft om ervoor te gaan, gaat hij best de verschillende merken evalueren, geeft Carine Janssens van de Belgische Franchise Federatie (BFF) als advies. BFF is er voor hen op elk moment, evenals voor de franchisegevers.

Belgische Franchise Federatie
Carine Janssens: “BFF is een vereniging zonder winstdoeleinden om de ethische en authentieke franchising te promoten. We streven naar een evenwichtige ontwikkeling van de franchisenetwerken. Iedereen die is aangesloten bij BFF moet de Europese Deontologische Erecode naleven. Die bevat onder meer praktische en essentiële voorwaarden die de relatie regelen tussen een franchisegever en zijn franchisenemers.”

Naar jaarlijkse gewoonte willen we weten wat er reilt en zeilt op het vlak van franchising. Dus steken we weer ons licht op bij Carine Janssens van de Belgische Franchise Federatie (BFF).

Nog meer franchisewinkels

Wat moeten we voor de Food-retailsector onthouden op het vlak van franchising voor het jaar 2024?

“In de eerste plaats dat Delhaize het hele jaar door in de pers is geweest. Die keten heeft dat jaar alle eigen verkooppunten verder verzelfstandigd en dat proces werd helemaal afgerond. En dat ondanks het feit dat er in het begin heel wat strubbelingen waren met de vakbonden. De franchisenemers zijn tevreden. Delhaize moest zelfs geen zware zoektocht ondernemen om franchisenemers te vinden. Vaak namen franchisegevers die al een Dellhaize-winkel uitbaatten, er nog een tweede bij. Een bewijs toch dat ‘onze’ formule werkt,” lacht Carine Janssens (CJ).

“Om de zondagopeningen in de foodretail is ook veel te doen geweest in 2024. Iets wat in zuidelijke landen al lang een evidentie is. Heel veel Delhaize-winkels zijn minstens al in de voormiddag open op zondag, net zoals andere franchisewinkels in de foodsector. In februari 2025 liet Colruyt Group weten dat het niet kan achterblijven en dat het op zondag de Okay-winkels wil openen op zondagvoormiddag. Het feit dat premier Bart De Wever de wetgeving op dat vlak wil veranderen (dat het makkelijker zou zijn voor supermarkten om te kiezen voor zondagopening, n.v.d.r.) komt de foodsector zeker ten goede.”

Hoe zit het ondertussen met de evolutie naar nog meer franchisewinkels bij de andere enseignes?

CJ: “Ook voor Carrefour zijn franchiseverkooppunten in de groep het meest winstgevend. Zij houden nog eigen winkels, al is het maar om commerciële concepten eerst te testen en de kennis daarna door te geven aan franchisenemers. Na een minder goed jaar 2023 voor de keten, mede door de verkoop van hun Mestdagh-winkels, hebben ze in 2024 veel ingehaald. De laatstgenoemde winkels, die Intermarché had overgenomen, zijn intussen ook allemaal in de goede handen van zelfstandigen.”

“Colruyt Group had al vóór 2024 enkele Match- en Smatch-winkels overgenomen en een deel daarvan werden al Spar-winkels. Spar is het enseigne van Retail Partners Colruyt Group dat uitsluitend onder franchising werkt. Delitraiteur, in het najaar van 2024 overgenomen door Colruyt Group, wordt het tweede franchiseconcept van de groep.”

“Jumbo werkt in meer dan de helft van de gevallen al met franchisenemers. Ook Albert Heijn heeft meer franchiseverkooppunten dan eigen winkels. Foodretailers die nog uitsluitend op eigen winkels steunen, zijn Aldi en Lidl.”

Zoektocht naar franchisenemers

Is het voor retailers niet stilaan moeilijk om nog zelfstandigen te vinden? Of nog, staat men nog te springen om te ondernemen gezien de stevige concurrentie in de foodsector?

CJ: “We zien inderdaad een zeer grote vraag van franchisegevers naar potentiële franchisenemers. Op onze beurs in Wavre in oktober 2024 waren niet alleen de eerstgenoemden maar ook de potentiële zelfstandige uitbaters in groten getale aanwezig. Het was onze beste beurs sinds tien jaar. Voor de volgende beurs in de Montil in Affligem op dinsdag 7 oktober 2025 hebben we zelfs nu (maart 2025, n.v.d.r.) al heel wat inschrijvingen van enseignes. Daar proberen ze zelfstandige partners te rekruteren.”

“En om het even te hebben over de inderdaad stevige concurrentie: een enseigne dat nieuw op de Belgische markt komt, kan alleen maar overleven als het eerst zelf een eigen winkel opent en zich wortelt in het retaillandschap. Pas daarna kan het het vertrouwen winnen van potentiële franchisenemers. Jumbo is een mooi voorbeeld. Het heeft zich langzaam maar zeker eerst in het noorden verankerd en bouwt aan een mooi verhaal. Het is normaal dat potentiële kandidaten eerst een uitgebreide vergelijking doen tussen alle franchisegevers. Ze zijn alvast welkom op onze beurs in oktober.”

Hoe komt het dat franchising een succesformule blijft voor een ondernemer, en bij uitbreiding voor een enseigne?

CJ: “De zelfstandige ondervindt een zekere stabiliteit, heeft een groter gevoel van zekerheid dan wanneer hij er helemaal alleen voorstaat. Eerst en vooral komen klanten ‘als vanzelf’ omdat de naam van het enseigne bekend is. De franchisenemer krijgt een gedegen opleiding, de ‘hoofdzetel’ draagt zijn knowhow over, ook later tijdens de hele duur van het contract. Als het wat slechter loopt, kan die de franchisenemer ter hulp schieten. Het voorraadbeheer wordt voor een groot deel uit handen genomen enzovoort. Zelf de etikettering verloopt vaak via de hoofdzetel. Op die manier kan de ondernemer zich echt bezighouden ‘met ondernemen’. Een foodwinkel in eigen beheer openen, is haast onbegonnen werk. Je moet als kleine zelfstandige alleen inkopen en dat is om te beginnen alleen al een pak duurder. De sector waar trouwens het meest gefranchised wordt, is in foodretail.”

“Franchisewinkels doen het ook beter tegenover eigen winkels omdat franchisenemers meer energie steken in hun verkooppunt, ze zijn er dag en nacht mee bezig en ze zijn een groot deel van de tijd zichtbaar op de werkvloer. Daardoor staan ze dicht bij hun personeel en bij de klanten. Medewerkers en klanten van verkooppunten die in eigen beheer worden uitgebaat, weten vaak niet wie de baas is.”

Starten met franchising

Hoe kan BFF de geïnteresseerde franchisenemers helpen?

CJ: “Ze kunnen bij ons terecht voor advies op verschillende vlakken met betrekking tot franchising. En zoals gezegd kunnen ze franchisegevers vergelijken met elkaar op de volgende jaarlijkse beurs ‘Franchising Belgium Day’, dit jaar in de Montil in Affligem op dinsdag 7 oktober 2025. Interessant voor mensen die op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging en als zelfstandige een zaak willen opstarten dus. Veel franchisegevers hebben er een stand om het gesprek aan te gaan met nieuwe kandidaat-ondernemers. Ideaal voor hen om daar hun prospectieronde te starten.”

Tip: Spreek met andere franchisenemers van de franchiseformule die je op het oog hebt

Op welke manier ondersteunt BFF franchisegevers?

CJ: “Voor hen is er op woensdag 14 mei 2025 de ‘Dag van de experten’. Daar vernemen ze markttrends en worden ze op de hoogte gebracht van juridische ontwikkelingen die de wereld van franchising vormgeven. BFF discuteert op hoog niveau met de overheid over de wijzigingen die er zitten aan te komen in de wetgeving. Experten geven er een update. Er komen nog andere thema’s aan bod trouwens op die dag.”

“BFF heeft ook een juridische commissie, die bestaat uit verschillende juristen gespecialiseerd in franchising. Daar kan iedereen een beroep op doen voor juridisch advies, voor het opstellen van een contract en voor het Precontractueel Informatie Document. BFF staat haar leden-franchisegevers bij in de goede ontwikkeling van hun franchisenetwerken door hen te verplichten de Deontologische Erecode van franchising na te leven.”

“Nog even meegeven dat we franchisenemers- en gevers dit jaar weer ‘belonen’ op onze algemene vergadering. Die vindt dit jaar plaats op 27 mei. De Franchise-awards zullen er uitgereikt worden: een erkenning voor een franchisegever en een voor de franchisenemer van het jaar. De eerste award beloont een franchisenemer die een bijzonder parcours heeft afgelegd (bijvoorbeeld iemand die het meest gegroeid is), of fors geëvolueerd is, of iemand die sterk inzet op innovatie …) en een tweede award gaat naar een franchisegever.”

Tips voor (kandidaat-)franchisenemers van Carine Janssens:
- Eerste vereiste: begin pas in de foodretail als je hart daar ligt, als je 100% achter die activiteit kan staan.
- Je moet een goede ondernemer zijn.
- Zorg ervoor dat je genoeg startkapitaal hebt.
- Contacteer verschillende franchisegevers.
- Praat met andere franchisenemers van de franchiseformule die je op het oog hebt.
- Ga te rade bij een specialist-boekhouder. (Ook op dat vlak kan BFF helpen, n.v.d.r.)
- Een franchisegever moet een franchisenemer wettelijk een Precontractueel Informatie Document (PID) geven, 30 dagen voor ondertekening van een contract. Zo kan je met je raadgever nagaan of het voorstel een eerlijke win-winrelatie inhoudt.
- Werk hard.
- Volg je businessplan. Zie het niet te snel rooskleurig in. Huur, btw enzovoort moeten betaald worden. Minstens het eerste jaar zal je geen winst uit je zaak halen. Bouw dus eerst gestaag (reserve) op om daarna voorzichtig uit te geven.
- Twijfel nooit om naar je franchisegever te stappen als iets niet goed loopt of als een probleem zich aandient.
- Klop aan bij BFF indien je twijfels hebt betreffende een franchisegever die al dan niet aangesloten is bij BFF.